Amsterdam

Van steigerdoekreclame naar gevel-impressiedoeken

Voorgeschiedenis
Het gemeentebestuur van Amsterdam stond steigerdoekreclame in de binnenstad niet toe omdat dit soort reclame te grootschalig was voor de grotendeels historische gevels van de binnenstad. Het nieuwe stadsdeelbestuur, dat aantrad in 2002 besloot echter tot een koerswijziging en stond het voeren van megareclames op steigerdoeken toe met de volgende argumenten: het zou het stadsdeel veel geld opleveren (1,5 miljoen euro) en ook eigenaren van de panden krijgen er geld voor. Met dit geld kunnen zij hun panden op laten knappen.

In juni 2006 diende de SP het initiatief voorstel in: Steigerdoekreclame Te huur voor cultuur en kleine lokale bedrijven. Alleen culturele instellingen en lokale winkeliers zouden nog op de steigerdoeken mogen adverteren en de reclame mocht niet meer dan 10 procent van het doek beslaan. Bovendien vond de SP dat het stadsdeel de reclame-inkomsten zelf via de precario moest regelen. De reclamebedrijven konden dan als tussenhandelaren verdwijnen. Tevens dienden alle steigerdoeken strak opgehangen te worden. Dit voorstel kreeg niet voldoende steun, waarop de SP met een nieuwe voorstel kwam de steigerdoekreclame dan maar helemaal af te schaffen. GroenLinks en PvdA kwamen met een tegenvoorstel. Zij vonden dat de reclame nog 25 procent van het doek mocht bedragen. Beide voorstellen kregen echter geen meerderheid.
Uiteindelijk behaalde het voorstel van het dagelijks bestuur de steigerdoekreclame met 50 % te verminderen plus een aantal aanvullende regels een meerderheid.

Uitwerking in de praktijk
- In de praktijk bleek al gauw dat de opbrengst voor het stadsdeel veel minder was dan de voorgespiegelde 1,5 miljoen. De opbrengst was jaarlijks slechts rond de 2 ton. In 2010 blijkt de verwachte opbrengt nog maar 1 ton te zijn. Wat de reclamebureaus eraan verdienen is onduidelijk.
- In de loop van de tijd vormde zich het patroon dat alleen panden op A-locaties zoals de Munt en het Koningsplein n keer in de drie jaar (sinds kort n maal in de vijf jaar) in aanmerking komen voor steigerdoekreclame. Het zijn steeds dezelfde panden die opgeknapt worden.
- Duidelijk zichtbaar is dat de steigerdoeken zonder reclame er vaak slordig en gescheurd bijhangen en dat steigerdoeken met reclames door de reclamebedrijven altijd goed onderhouden worden. Door arbeidsinspectie en stadsdeel wordt geen aandacht besteed aan de loshangende lelijke doeken. De megareclamebedrijven hebben ons geleerd dat het heel goed mogelijk is steigerdoek strak en mooi op te hangen.
- Lang niet in alle grote steden in Nederland en Europa is steigerdoekreclame toegestaan. De werkgroep Buitenreclame heeft onderzoek gedaan en concludeert: "Steden als Bern, Luxemburg, Parijs,Tallinn, Florence, Krakow, Aken, Barcelona en Maastricht wijzen deze megareclames resoluut af. Andere steden als Rome en Wenen kiezen voor zeer beperkte steigerdoekreclame. Ook worden naast de bekende unicolour doeken steeds vaker gevel-impressiedoeken (een kleurenfoto-impressie van de achterliggende gevel) aangebracht."
- Vanaf het allereerste steigerreclamedoek dat in Amsterdam verscheen - aan de gevel van caf l'Opera aan het Rembrandtplein - hebben bewoners en ondernemers er last van en werd er veel geklaagd. Ook bemoeide de pers zich ermee. Duidelijk werd dat achter veel doeken nauwelijks of soms helemaal niet werd gewerkt. Vooral de opbrengsten voor het stadsdeel hebben de hoogste prioriteit.
- Zowel Icomos als Uneso hebben zich uitgesproken over de steigerdoekreclame. ICOMOS stelde in december 2009 dat restricted measures on videoscreens, scaffolding ...." etc. genomen moesten worden en Unesco constateert dat er op dit moment (aug. 2010) ongewenste ontwikkelingen zijn en "recommends measures to eradicate aggressive advertising on scaffolding etc." en "recommends a detailed report"
voor de volgende sessie in 2011.

Partijen stellen voor:
Na kennis genomen te hebben van de uitwerkingen in de praktijk stellen wij de deelraad voor te besluiten:

I - de steigerdoekreclame zo snel mogelijk af te schaffen met inachtneming van de lopende contracten
II - het dagelijks bestuur te verzoeken met de steigerbouwers in overleg te gaan om afspraken te maken waarin meegenomen wordt dat:
a. steigerdoek of steigergaas zodanig opgehangen dient te worden, dat de wind er geen vat op kan hebben en dat de doeken niet kunnen scheuren,
b. steigerdoek of steigergaas - of de kleur van het achterliggende pand heeft, - of transparant is, - of een gevelimpressie laat zien van het achterliggende pand zoals die er na de restauratie uit zal zien
III - het dagelijks bestuur te laten onderzoeken of bij een steigerdoek met een gevelimpressie van het achterliggende pand een bescheiden vermelding van een sponsor mogelijk is.

N. Duijndam, W. Sabatino, F. Icke, J, Lahaise
SP, PvdA