Amsterdam

Algemene Beschouwingen bij de programmabegroting 2007

Afgelopen zondag hadden we voor het eerst nachtvorst, het is midden december, de dagen zijn kort en vorige week maakte ik mijn eerste pan erwtensoep van deze winter. Wie heeft opgelet bij de behandeling van de Voorjaarsnotitie weet het: nu is het tijd voor Algemene Beschouwingen van de SP! Eens per jaar zoals beloofd.

Er zijn ons de afgelopen negen maanden dingen opgevallen, meegevallen, maar ook tegengevallen. Grote meevaller is dat Noord een sociale deelraad blijkt te hebben. Een raad waarvan de leden in merendeel bereid zijn zich samen in te zetten voor de mensen die achterop zijn geraakt. Zoals de tien tot twintig huishoudens die wekelijks op straat worden gezet in ons stadsdeel. Oppositie en coalitie hebben, en niet voor het eerst, samengewerkt en een amendement opgesteld om hier iets aan te doen. Maar daar zal mevrouw Peppels als eerste initiatiefnemer vast meer over zeggen.
Een andere meevaller in onze ogen is de dualistische opstelling van de meeste coalitiepartijen in deze raad. Leden van de coalitiefracties schromen gelukkig niet het DB regelmatig te bekritiseren, of dat nou over wethoudersassistenten of het Kinselmeer gaat.

Maar we zijn ook een raad met weinig ervaring en daardoor laten we ons nog wel eens wat op de mouw spelden. "Niet haalbaar", hebben wij vaak gehoord op SP-moties en amendementen. Nou, 25 SP'ers in de Tweede Kamer werd door veel Nederlanders twee maanden geleden ook niet haalbaar geacht. Onze partij is allergisch voor "niet haalbaar". Haalbaar of niet haalbaar is een politieke keuze. Zoals met ING real estate in zee gaan een politieke keuze is en het accepteren van slechts 20 procent sociale huur op Overhoeks of betaald parkeren op Buikslotermeerplein een politieke keuze is.

Er zijn ons de afgelopen maanden een aantal zaken ook fors tegengevallen, van het Dagelijks Bestuur, van de raad en van het stadsdeel als geheel. Dit jaar bestaat Noord een kwart eeuw als stadsdeel. Dat is voor twee ton gevierd onder andere met boottochtjes en vuurwerk. Tijdens de viering van het 25-jarig bestaan is er ook weer veel gediscussieerd over nut en noodzaak van de stadsdelen. Steeds komt het argument naar voren dat de stadsdelen nodig waren n zijn om politiek en burger dichter bij elkaar te brengen en het lokaal bestuur slagvaardiger te maken.
Als dat zo is hoe kan het dan dat niemand in deze raad het afgelopen jaar is opgekomen voor de Poolsterschool in Tuindorp Oostzaan? Die school ligt hemelsbreed misschien wel drie kilometer van dit stadsdeelhuis af. Bezorgde moeders zijn in oktober 2005 in het stadsdeelhuis al met een wethouder komen praten over de problemen met vandalen. Toch gebeurde er een jaar lang nauwelijks iets, totdat mijn fractie een klacht binnenkreeg en in deze raad vragen stelde.

En met welk probleem blijkt de Poolster te kampen? Met hetzelfde probleem als het Purmerplein, waar als voorlopige climax op een reeks vernielingen onlangs een bushokje werd opgeblazen. En met hetzelfde probleem als Tuindorp Buiksloot en heel Nieuwendam-Noord. Beter gezegd: hetzelfde probleem dat dit stadsdeel al had voor zijn formele oprichting een kwart eeuw geleden: "Ik verveel me zo in Amsterdam-Noord." De oprichting van het stadsdeel heeft voor de jongerenproblematiek in Noord blijkbaar nog niet de oplossing gebracht. Werp een blik op jongerencentrum De Dijk en je weet hoe veel het stadsdeel heeft genvesteerd in de Noordse jeugd de afgelopen jaren.

Met de voorliggende begroting, ook in SP-ogen een heel sociale begroting, hoopt het Dagelijks Bestuur dit recht te gaan trekken en jeugd en jongeren een helpende hand te bieden. Daar zijn wij heel blij mee, maar we zullen uiteraard scherp in de gaten houden of alle voornemens worden uitgevoerd en of ze het gewenste effect hebben.

Als er dan toch stadsdelen moeten bestaan, laat ze er dan zijn voor de mensen die er wonen. Helaas blijkt dit geen vanzelfsprekendheid in Noord. Er wordt door het Dagelijks Bestuur met het bepalen van beleid te vaak meer naar buiten het stadsdeel gekeken dan naar binnen. Bij nieuwe projecten wordt de huidige Noorderling vaak vergeten. Neem het NDSM-terrein, daar worden, ondersteund door het stadsdeel, fantastische dingen gedaan, leuke festivals gehouden. Maar voor wie? Dat zal ik u zeggen: voor de mensen aan de overkant, die wel geld hebben. Het Robodock-festival kreeg 75.000 euro subsidie als stimulans voor cultuur in Noord. Maar is onderzocht hoe veel Noorderlingen op het festival zijn geweest, of anders gezegd: hoeveel Noorderlingen kunnen 20 euro per persoon per festivaldag betalen? Want dat kostte een kaartje.
En zal de creatieve industrie die op de voormalige werf komt inderdaad de benodigde banen brengen voor de Noordse werkzoekenden? Zat de werkgelegenheid die dit stadsdeel nodig heeft niet meer in het werk dat niet meer in de Aardinghal gedaan kan worden?

Het DB wil Noord op de kaart. Dat is een prima streven, maar het lijkt soms een obsessie te worden. Het jubileum van het stadsdeel, dat gepaard ging met veel publiciteit, vlagvertoon en bijeenkomsten, is nog niet voorbij of er staat al weer een post van twee ton op de begroting voor een nieuwe promotiecampagne. De SP is niet tegen promotie van het stadsdeel, maar 200.000 euro is heel veel geld, vooral als nog niemand weet waar dat exact aan uitgegeven moet worden. Daarom willen wij het DB en de raad voorstellen deze post uit de begroting te lichten en even op de plank te leggen tot duidelijk is hoe de promotiecampagne eruit gaat zien en wat die exact gaat kosten.

De blik naar buiten van het DB blijkt een structureel probleem. Want ook in nieuwbouwprojecten richt het zich liever op de mensen die binnengehaald kunnen worden dan op de mensen die al in een buurt wonen. Kijk naar de Banne. Een zogenoemde probleemwijk in Noord. Omwille van de diversiteit gaan er honderden sociale huurwoningen tegen de grond, dat wat ooit ons gemeenschappelijk kapitaal was. De huidige bewoners zijn er niet tegen, de vernieuwing was nodig. Gelukkig beloofde de coalitie in haar programma dat zij in hun wijk kunnen blijven wonen. Maar de werkelijkheid is anders. Er komen veel te weinig betaalbare woningen terug. De bewoners krijgen vijfduizend euro en een stadsvernieuwingsurgentverklaring. En daarmee vinden ze wel een huis, maar niet in Noord of zelfs maar in Amsterdam.

Problemen in buurten worden, volgens ons, niet opgelost door de bewoners te verdrijven. Te makkelijk worden er woningen gesloopt, die bouwtechnisch nog decennia mee kunnen. Door de woningen op te knappen en voorzieningen aan de buurt toe te voegen kan er volgens de SP veel meer gedaan worden aan de leefbaarheid in de buurten.

Wat volgens ons ook nooit kan bijdragen aan de leefbaarheid in Noord, is cameratoezicht. Net als in de rest van Nederland rukken ook in Noord de camera's op. Na de Parlevinker en Waterlandplein blijkt volgens de begroting nu ook Buikslotermeerplein aan de beurt. Misschien zijn er plaatsen in ons land waar camera's de laatste mogelijkheid zijn om overlast terug te dringen en criminaliteit te bestrijden. Maar wij betwijfelen of in Noord dat punt al is bereikt. Het dure cameratoezicht waar nu gebruik van wordt gemaakt biedt bovendien schijnveiligheid. Zowel uit de Banne als van de omgeving rond de Poolsterschool, waar helaas ook camera's moesten komen, bereiken ons berichten dat de overlast zich verplaatst. En als er nou nog de hele dag ogen achter die camera's zaten... Maar de beelden worden slechts een deel van de dag uitgekeken, dus de preventieve werking ervan is minimaal. Het is geld wegbrengen naar de cameraproducent. De SP wil gewoon meer toezichthouders op straat. Van het bedrag in de begroting voor cameratoezicht op Buikslotermeerplein zouden ook twee toezichthouders geplaatst kunnen worden en dat is nog goed voor de werkgelegenheid in Noord ook, want bij het camerabedrijf in Tiel dat Waterlandplein bekijkt, werken volgens ons weinig Noorderlingen.

Deze beschouwingen zijn enigszins scherp van toon. Maar als oppositiepartij zit de SP natuurlijk niet in de raad om iedereen hier eens even over de bol te aaien. Er ligt een goede begroting, en wij hopen oprecht dat alle doelen erin gehaald zullen worden. Maar ondertussen moeten we allemaal onze ogen goed openhouden om alert te kunnen reageren op misstanden in dit stadsdeel. Er is nog steeds een te grote groep mensen in Noord die een diep wantrouwen koestert tegen de partijen in deze raad. Bijna 10 procent van de Noorderlingen stemde op 22 november Partij van de Vrijheid. De SP-fractie denk dat wij allen ons daardoor aangesproken moeten voelen en we samen op zoek moeten naar de oorzaak van de onvrede bij deze mensen om uiteindelijk hun vertrouwen terug te winnen.

Oh ja, en dan nog dit. De SP-fractie heeft even overwogen de Algemene Beschouwingen dit jaar te beginnen in het Engels. Dan had ik de aandacht gevestigd op containerbegrippen, outcomers en de treasuryfunctie om af te sluiten met een pleidooi voor de aanpak van multi-problem gezinnen door coaching. Maar hoe veel Noorderlingen zouden dat begrijpen? Weinig vrezen wij.
Deze termen staan wel in de programmabegroting, toch een openbaar stuk waarin de belangrijkste plannen van het stadsdeel uiteengezet worden. Een stuk dat ons inziens begrijpelijk zou moeten zijn voor het merendeel van de inwoners van Noord. Wij denken dat politici onder meer de taak hebben ambtelijk jargon te vertalen naar gewone mensentaal. Wij sporen de opstellers van de begroting dan ook aan voortaan beter op hun taalgebruik te letten en vooral spaarzaam te zijn met Engelse termen, waar prima Nederlandse equivalenten voor bestaan.