Amsterdam

Notitie: Hoe aan te besteden in de thuiszorg?

Algemeen
De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) geeft de gemeenten beleidsverantwoordelijkheid rondom de maatschappelijke ondersteuning voor de burgers. En van de kernbegrippen in de WMO is marktwerking. Dat betekent dat de gemeente voor haar beleid gebruik zal moeten maken van aanbesteding. De SP vindt dat zorg geen markt is, eenvoudigweg omdat de mens geen product is. Zorg is mensenwerk. Als dan tch sprake moet zijn van concurrentie, dan wil de SP dat op de kwaliteit geconcurreerd wordt en niet op de (lage/laagste) prijs.

In deze notitie stelt de SP voor aanbesteding op zorggebied te laten verlopen volgens het zogenaamde "Zeeuwse model" dat kwaliteit als criterium hanteert bij aanbesteding en niet de prijs. De SP stelt ook voor indicaties pas vast te stellen na een huisbezoek. Ofwel: er moet een keer ter plekke gekeken worden alvorens de indicatie af te geven, dan wel te annuleren.

Zeeuwse model
Gemeenten in de provincie Zeeland hebben bedacht dat op het gebied van de zorg bij aanbesteding niet op prijs getoetst kan worden maar op kwaliteit. In november 2006 is de levering van huishoudelijke verzorging door dertien Zeeuwse gemeenten gegund aan negentien bedrijven. Dit was het resultaat van de gezamenlijke aanbesteding die de Zeeuwse gemeenten via het College van Zorg en Welzijn hebben uitgevoerd. De betrokken gemeenten bepaalden van tevoren een vaste, redelijke prijs.

Bij de aanbesteding was de (lage/laagste) prijs niet het criterium; het criterium was hetgeen de aanbieder voor deze prijs aan kwaliteit aan te bieden had. Hoe meer kwaliteit voor de vastgestelde prijs, hoe beter de positie in de aanbesteding. Kwaliteitscriteria zijn onder te verdelen in een aantal categorien, afhankelijk van:
- het perspectief van de clint;
- het perspectief van de mantelzorger;
- het perspectief van de gemeente;
- het perspectief van wet- en regelgeving.
Concrete voorbeelden van kwaliteitscriteria zijn: klantvriendelijkheid, deskundigheid, keuzevrijheid, snelheid, (over)belasting, afstemming en beheersbaarheid.

De WMO kent wel een minpunt. De Zeeuwse klant kan kiezen: de huidige zorgverlener aanhouden of kiezen uit vele anderen. De WMO gaat er van uit dat iedereen in staat is deze keuze op een goede manier te maken. Zeeuws-Vlaanderen heeft negen aanbieders. Curadomi, Gouwe Zorg, PrivaZorg, RST en SVRZ zijn de enige die in alle Zeeuwse gebiedsdelen actief mogen zijn. Op deze manier vindt de concurrentie voornamelijk op kwaliteit plaats.

Deze methode staat nu landelijk bekend als het Zeeuwse model en geniet navolging. Eindhoven heeft de aanbesteding van de zorg inmiddels ook volgens dit model geregeld.

Indicatie na huisbezoek
De Centrale Indicatiestelling Zorg (CIZ) werkt bureaucratisch en op veel te grote afstand. Een indicatie wordt nogal eens via post en telefoon afgehandeld; even kennismaken met de situatie thuis zit er over het algemeen niet in. Ideaal zou zijn: een briefje van de huisarts is voldoende om een indicatie te krijgen. De huisarts, de wijkverpleegkundige, ofwel de omgeving van de aanvrager is namelijk de deskundige. Zij hebben deskundigheid en bevinden zich dicht bij degenen die zorg nodig hebben.

Op dit moment hebben we echter te maken met de CIZ. Het zou - gegeven deze omstandigheid - goed zijn als de CIZ voor het vaststellen van de indicatie standaard ter plaatse komt kijken, kortom een huisbezoek aflegt.

Voorstel
1. De raad draagt het college op bij het aanbesteden van WMO-zorg de kwaliteit centraal te stellen - zoals dat gebeurt in het Zeeuwse model - en niet de (lage/laagste) prijs.
2. De raad draagt het college op de CIZ te verplichten alvorens tot een indicatie te besluiten ter plekke de situatie te bekijken.

Remine Alberts,
SP-fractie.