Amsterdam

Bus naar IJburg

Inleiding
Op 4 september 1997 stemde een meerderheid in de gemeenteraad voor de aanleg van IJburg. Op 19 maart 1998 vond het referendum over IJburg plaats. Zowel in de aanloop naar het raadsbesluit als in de aanloop naar het referendum lieten de voorstanders van IJburg niet na te benadrukken dat IJburg een autoluwe en milieuvriendelijke wijk zou worden. Met de aantasting van de natuur, zoals door tegenstanders betoogd, zou het volgens de voorstanders dus behoorlijk meevallen. Bepaalde randvoorwaarden, zoals een strakke parkeernorm en hoogwaardige openbaar vervoerverbindingen, zouden het milieuvriendelijke karakter van de wijk garanderen.

Stand van zaken
Op dit moment telt IJburg al 10.000 inwoners en uiteindelijk moeten dat er 45.000 worden. De beloofde metro is een gewone tram geworden en de tweede hoogwaardige openbaar vervoerverbinding is op de lange baan geschoven.

In 2004 heeft GroenLinks een notitie geschreven waarin ongerustheid is geuit over de uitvoering van de beloften die rond IJburg gedaan zijn. Het toenmalige college van PvdA, VVD en CDA nuanceerde de beweringen van GroenLinks op een aantal punten, maar gaf in zijn preadvies van 21 april 2005 onder andere wl aan dat:
- extra maatregelen voor de toegankelijkheid getroffen dienen te worden;
- structureel aandacht besteed wordt aan mobiliteitsvraagstukken;
- bij de ontwikkeling van de eerste fase extra milieumaatregelen worden voorgeschreven;
- in het kader van de oostelijke ontsluiting onderzocht wordt of de Zuidtangent voorlopig gekoppeld kan worden aan de wegontsluiting.

Het is nu 2008 en de SP is benieuwd wat de stand van zaken op bovengenoemde punten is. Ook zijn wij benieuwd welke maatregelen het in 2006 aangetreden PvdA-GroenLinks-college sindsdien genomen heeft om de ontsluiting per openbaar vervoer te verbeteren.

Openbaar vervoer
De SP heeft recent enig onderzoek verricht. Dit onderzoek spitste zich niet alleen toe op papier (besluiten, beloften e.d.) maar is ook op locatie (ter plekke) verricht. Naast de slechte bereikbaarheid van IJburg per fiets, is de SP met name verontrust over de ontsluiting per openbaar vervoer. De enige aanwezige verbinding wordt gevormd door tram 26. 's Nachts rijdt nachtbus 359. Van de beloofde oostelijke ontsluiting per openbaar vervoer is nog niets terecht gekomen. Ook "gewoon" openbaar vervoer oostwaarts is niet aanwezig. Behalve plannen en voornemens van de gemeente en de stadsregio is fysiek nog niets waarneembaar wat duidt op een snelle aansluiting van de Zuidtangent (buslijn 300) op IJburg.

Niet aanvaardbaar
De SP wil niet langer meer wachten tot de "hoogwaardige" beloften eindelijk nagekomen gaan worden, maar n iets doen voor inwoners en bezoekers van IJburg die naar het oosten willen reizen respectievelijk van de oostkant IJburg benaderen. Nu is iedereen gedwongen dit met een grote omweg via de westkant te doen over de Ennes Heermabrug. Zeker nu steeds meer mensen in IJburg wonen, vindt de SP deze situatie niet langer aanvaardbaar.

Het openbaar vervoer is voor de inwoners die oostwaarts (richting Zuidoost, Diemen en het Gooi) reizen, door de omweg, de langere reistijd en de hogere reiskosten niet zo aantrekkelijk als het zou kunnen zijn. Dit moet snel veranderen en gelukkig kan dat ook. De SP wil niet nog minimaal zes jaar wachten tot de Zuidtangent IJburg eindelijk zal aandoen. De huidige 10.000 en het elk jaar groeiende aantal inwoners van IJburg verdienen op korte termijn een tweede ontsluiting per openbaar vervoer.

Het kan makkelijk
In plaats van wachten op gunstige besluiten van o.a. de gemeente Diemen en de stadsregio over een hoogwaardige oostelijke verbinding, wil de SP de bestaande infrastructuur aan de oostkant van IJburg benutten voor regulier busvervoer. Op de tijdelijke ontsluitingsweg (langs de Diemervijfhoek en de Pampuslaan) rijdt nu al zeer regelmatig autoverkeer, waartegen de gemeente en de politie niet optreden. De zogenoemde oostelijke ontsluiting IJburg (OOIJ) zal in 2011 officieel opengesteld worden voor verkeer. Dit kan nu al, waarbij eventuele voorzieningen getroffen kunnen worden voor het busverkeer, als dat met oog op de veiligheid wenselijk is. De oostelijke ontsluiting IJburg is breed genoeg voor busverkeer. De SP stelt voor dat de gemeente hierover afspraken maakt met NUON, die eigenaar is van een gedeelte van dit traject.

Lijnvoering
Totdat de Zuidtangent daadwerkelijk tot IJburg doorgetrokken zal zijn, kunnen bussen gebruik maken van nu al bestaande infrastructuur. De bussen kunnen vertrekken vanaf de Zuiderzeeweg en via de IJburglaan en de weg langs Blijburg aansluiten op de Overdiemerweg en de Pampusweg en vervolgens via de Maxisweg, Diemerpolderweg, Ouddiemerlaan, de busbaan door Diemen-zuid rijden naar station Diemen Zuid en station Amsterdam Bijlmer. Via de omgekeerde route bereiken de bussen IJburg weer, waar de bussen vervolgens kunnen keren op de Zuider-IJstraat.

Vanaf de Maxisweg (de halte langs de A1 bij Maxis) rijden nu al buslijnen. Dat zijn de lijnen 101 en 157 naar het Amstelstation en de lijnen 102 en 158 naar station Bijlmer. De lijnen 101 en 102 uit het Gooi zijn zogenoemde regioliners die nu al snel over de huidige infrastructuur kunnen rijden. Hetzelfde geldt voor de snelle buslijnen 157 en 158 uit Almere. Besluitvorming over nieuwe businfrastructuur is hier niet nodig.

Vervoerwaarde
Voor een goede exploitatie en bezetting van de nieuwe buslijn van en naar IJburg is het van belang dat inwoners van IJburg zonder overstappen station Diemen Zuid en station Bijlmer kunnen bereiken. Elke overstap leidt immers tot minder reizigers in het openbaar vervoer. De vervoerwaarde van een oostelijke openbaar vervoerverbinding is dus gebaat bij een rechtstreekse verbinding met een trein- en metrostation. Ook de frequentie is van belang. Een bus die n keer per uur rijdt, is veel minder aantrekkelijk en levert daarom verhoudingsgewijs veel minder reizigers op dan een bus die twee, drie of vier keer per uur rijdt. In een nieuwe wijk, wat IJburg is, moet het openbaar vervoer vanaf het begin zo goed mogelijk zijn om voor de inwoners een reel alternatief te kunnen zijn. Ook hiermee dient bij het bepalen van de frequentie rekening gehouden te worden.

Het feit dat er nu al 10.000 mensen in IJburg wonen en dit er in de komende jaren nog veel meer worden, is van gunstige invloed op de vervoerwaarde van een oostelijke openbaar vervoerontsluiting. De nieuwe buslijn tussen IJburg en Bijlmer vormt ook voor de inwoners van Diemen een aantrekkelijke verbinding met de Maxiswinkels en met IJburg. De precieze vervoerwaarde een bus tussen IJburg en Bijlmer moet, in combinatie met een aantrekkelijke frequentie, nader in beeld gebracht worden.

De voordelen
De SP wil niet wachten tot 2011 om de oostelijke ontsluiting IJburg voor het openbaar vervoer open te stellen. Evenmin wil de SP wachten tot 2014, het jaar waarin de Zuidtangent IJburg op z'n vroegst zal bereiken. In plaats daarvan wil de SP nog dit jaar een rechtstreekse oostelijke busverbinding van en naar IJburg over bestaande infrastructuur.

Dit voorstel van de SP levert de volgende voordelen op:
- een betere bereikbaarheid van IJburg;
- een aantrekkelijker openbaar vervoer;
- betere verbindingen, kortere reistijd en lagere reiskosten;
- meer gebruik van het openbaar vervoer;
- minder autogebruik en autobezit;
- een lagere parkeerdruk en meer mogelijkheden voor een zo autoluw mogelijk IJburg;
- een verbetering van de luchtkwaliteit.

Conclusie
1. Deze voordelen komen in belangrijke mate overeen met de doelstellingen die het college heeft verwoord in het programakkoord ten aanzien van milieu, luchtkwaliteit, regionale verbindingen en bereikbaarheid.
2. Het voorstel van de SP is in lijn met het besluit van de gemeenteraad en de belofte aan de inwoners om een deel van de buurten in IJburg autovrij op te zetten.
3. Het voorstel is eveneens in lijn met de belangrijkste punten van het preadvies van het college d.d. 21 april 2005.
4. Het voorstel is bovendien een adequaat antwoord op het besluit van het toenmalige Regionaal Orgaan Amsterdam om een zogenoemd "optioneel trac" te realiseren tussen IJburg en metrostation Kraaiennest en station Bijlmer.

Besluit
Op grond van de bovenstaande overwegingen, doelstellingen en argumenten stelt de SP voor de gemeenteraad te laten besluiten het college op te dragen al datgene te doen gericht op het nog in 2008 in bedrijf stellen van een aantrekkelijke oostelijke ontsluiting van IJburg per openbaar vervoer naar station Diemen Zuid en station Amsterdam Bijlmer.

Meta Meijer en Laurens Ivens