Amsterdam

Voorstellen ter bescherming van ondernemers tijdens verbouwingen

"In bedrijf tijdens verbouwing"

Kleine ondernemers vervullen een belangrijke functie in de buurt. Ze zorgen voor "leven" in de buurt, vormen ontmoetingsplekken voor buurtgenoten en verlenen diensten waar de hele buurt van kan profiteren. Ze hebben het echter niet altijd even makkelijk. Grote ketens beconcurreren deze kleine ondernemers en met hun omzet kunnen ze soms maar net het hoofd boven water houden.

Als er een renovatie of vernieuwing plaatsvindt, kunnen deze ondernemers in serieuze problemen komen. Zo moesten ondernemers in de Dapperbuurt hun winkelpanden verlaten voor een renovatie. Ze leden schade door de extra kosten voor de inrichting van het tijdelijke pand en door het wegvallen van omzet. Ondernemers kunnen ook schade oplopen bij grootschalige infrastructurele ingrepen in hun omgeving. De Overtoom heeft meermalen langdurig opengelegen. Ook hier ging dit ten koste van de omzet voor de ondernemers. Op IJburg hebben ondernemers ook overlast door openliggende straten. Voor zo'n nieuwe wijk is het van belang dat er voor de buurtbewoners voorzieningen zijn en dat er plekken zijn waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Startende ondernemers moeten goed bereikbaar zijn om hun onderneming te kunnen opbouwen. Hopen zand, modderpoelen en loopplanken kunnen, zeker op de lange duur, ondernemers ontmoedigen. Dit komt de leefbaarheid op IJburg zeker niet ten goede.

Op dit moment bieden de regels hurende ondernemers weinig bescherming. Om te voorkomen dat kleine ondernemers, die een positieve bijdrage leveren aan de buurt, onredelijke schade oplopen door de vernieuwingen heeft de SP een aantal voorstellen.

Compensatie voor overlast
Bij vernieuwingen kunnen ondernemers met allerlei extra kosten komen te zitten. Tijdens de werkzaamheden kan de omzet dalen. Bij verplaatsing naar de nieuwe of tijdelijke locatie worden verhuis- en inrichtingskosten gemaakt. De huur van de nieuwe locatie is vaak hoger dan in de oude situatie.

Gemeentelijk was er een compensatieregeling "Bijdragen aan ondernemers in stadsvernieuwingsgebieden". De compensatie is echter bij de instelling van de stadsdelen naar de stadsdelen overgegaan. Dit betekent dat ondernemers afhankelijk zijn van het stadsdeel waarin ze gevestigd zijn in welke mate en onder welke voorwaarden ze gecompenseerd worden.

• Compensatieregeling

Wij stellen voor om een compensatieregeling op te stellen waar alle stadsdelen gebruik van moeten maken bij overheidsprojecten. Met deze regeling wordt er naar gestreefd om minimaal 50% van de inkomstenderving tijdens de werkzaamheden te compenseren. Er kan een klein percentage van de totale projectkosten worden gereserveerd voor deze compensatie.

• Overbruggingslening

Als kleine ondernemingen serieus in de problemen komen door gebrek aan inkomsten tijdens de werkzaamheden zouden ze gebruik moeten kunnen maken van een renteloze lening van de gemeente. Om in aanmerking te kunnen komen voor deze "overbruggingslening"; is een degelijk ondernemingsplan een vereiste.

• Compensatie bij vertraging

Vertragingen in bouwprojecten leveren extra schade op voor de ondernemers. In het bestek moet opgenomen worden dat de compensatie van ondernemers voor schade opgelopen door vertraging veroorzaakt door aannemers op de aannemer verhaald zal worden.

Informatie voor klanten
Bij vernieuwingsprojecten is informatieverstrekking van groot belang. Klanten moeten tijdens en na de werkzaamheden goed weten waar ze terecht kunnen. De startende ondernemers op IJburg namen een gok door zich te vestigen in een wijk in aanbouw. Ze moeten hierin gesteund worden. Dit kan onder andere door aan hun potentile klanten goed duidelijk te maken waar ze te vinden zijn.

• Bewegwijzering

Tijdens de werkzaamheden zal er sprake zijn van een rommelige situatie. Ondernemers moeten in deze periode veel ruimte krijgen om de locatie van hun onderneming duidelijk te maken aan hun klanten. Op dit moment gebeurt het vaak dat klanten met borden naar grote ondernemingen gewezen worden, Supermarkt... bereikbaar via... Op dit soort bewegwijzering moeten alle ondernemers die het betreft genoemd worden, zonder dat daar precariorechten voor betaald moeten worden. Mocht het voor ondernemers tijdelijk niet mogelijk zijn om hun eigen borden te plaatsen worden de precariorechten terugbetaald.

• Communicatie in stadsdeelkrant

Bij de wat grotere projecten moet de bereikbaarheid van de ondernemingen gecommuniceerd worden in de stadsdeelkranten. Dit is kosteloos voor de betrokken ondernemers.

Een plek voor de ondernemer in de planvorming
De ondernemers moeten al ruim voor de start van de werkzaamheden op de hoogte zijn van wat hen te wachten staat. Ondernemers aan de Overtoom klagen momenteel nog steeds over de onduidelijkheid rond de herprofilering daar. Door ondernemers tijdig te betrekken bij een project kunnen ze hun wensen kenbaar maken. De ondernemers moeten goed in staat worden gesteld om een inschatting te maken van hun toekomstige situatie. Door vernieuwingen kan de concurrentie toenemen, maar is het tevens mogelijk dat de klandizie toeneemt.

• Sociaal plan voor ondernemers

Ondernemers moeten beter en tijdig betrokken worden bij de planvorming. Het is wenselijk dat bij grootscheepse ingrepen een sociaal plan wordt opgesteld waar de gemeente en/of het stadsdeel, de verhuurder en de (verenigde) ondernemers achter staan.

• Gratis individueel advies

Ondernemers die in de knel dreigen te komen door projecten van de gemeente of het stadsdeel kunnen kosteloos gebruik maken van individueel advies over hun toekomst, bij bijvoorbeeld een ondernemershuis.

• Beroepscommissie

Mocht er iets fout gaan moet het voor ondernemers ook mogelijk zijn om bij een onafhankelijk instantie klachten in te dienen. Hiervoor moet een beroepscommissie in het leven worden geroepen, waar vertegenwoordigers van het MKB, de overheid en de verhuurders zitting in nemen. Deze commissie kan naast klachten die verband hebben met vernieuwing ook klachten behandelen over ongewenst verhuurgedrag.

Een eerlijke kans
Kleine ondernemers vervullen vaak meer dan alleen een commercile rol in een buurt. Buurtgenoten komen er langs voor een praatje, ze spelen een belangrijke rol bij buurtfeesten en andere activiteiten en ze zorgen voor een levendig straatbeeld. Bij renovatie of vernieuwing moeten deze zaakjes gekoesterd worden. In de praktijk valt dit helaas vaak tegen. Zo werd de eigenaar van een stoffenwinkel in de Dapperbuurt bij renovatie gedwongen zich tijdelijk te vestigen in een zeecontainer.

• Gelijkwaardig alternatief

Als het noodzakelijk is om een onderneming (tijdelijk) te verplaatsen dient de ondernemer een gelijkwaardig alternatief aangeboden te krijgen. Een ondernemer dient niet gedwongen te worden om een grotere en/of duurdere ruimte te accepteren. Ook moet het verzorgingsgebied, op termijn, vergelijkbaar te zijn. Dit houdt in dat bij de voorbereiding van plannen, zowel door de overheid als door de verhuurder, passende ruimte wordt gereserveerd voor de ondernemers die terug willen keren.

• Eerlijke prijs per m2

Vastgoedeigenaren willen nog wel eens grote ketens lokken met kortingen op de vierkante meterprijs. Deze inkomstenderving wordt dan goedgemaakt door hogere prijzen aan kleine ondernemers te vragen. Met ontwikkelaars en eigenaren moet daarom de afspraak gemaakt worden dat er alleen kortingen gegeven worden als dit geldt voor alle huurders.

• Vergoeding verhuis- en inrichtingskosten

De vergoeding voor verhuis- en inrichtingskosten moet reel zijn. Idealiter wordt het vernieuwde pand goed afgewerkt en compleet opgeleverd. Als dit niet helemaal het geval is zullen de kosten, voor bijvoorbeeld de beveiligingsinstallatie en rolluiken, voor de ondernemer stijgen. Deze moeten gecompenseerd worden door de verhuurder.

SP-fractie
September 2009