Amsterdam

Initiatiefvoorstel: Leer-werkvoorzieningen voor jongeren zonder startkwalificatie in Amsterdam in gemeentebeheer

Inleiding

Hoge schooluitval op het MBO
In het schooljaar 2008 – 2009 vond 70% van de schooluitval plaats op het MBO. In totaal verlaat 20% van de MBO’ers de school zonder diploma en zonder startkwalificatie. Hoewel steeds meer jongeren een startkwalificatie behalen dankzij de sluitende aanpak Regionaal Meld– en Cordinatiepunt (RMC) blijft de groep voortijdig schoolverlaters groot.

Jeugdwerkloosheid volgens het CBS
Jongeren zijn veel vaker dan gemiddeld werkloos. Op basis van deze enqute van het CBS was 17,6 % van de jongeren in Amsterdam in 2009 werkloos. Dit zou ongeveer neerkomen op 8.300 jongeren. De jeugdwerkloosheid in de regio Groot-Amsterdam is daarmee aanzienlijk hoger dan het gemiddelde van 11% in Nederland. Veel van de jongeren die werkloos zijn hebben geen startkwalificatie en zijn vaak schooluitvallers van het MBO en het VSO.

Eind 2010, presenteerde gemeente Amsterdam het Actieplan Jeugdwerkloosheid Groot-Amsterdam. Om het tij van de jeugdwerkloosheid te keren gaf Amsterdam in 2009 en 2010 ongeveer 24,9 miljoen euro extra aan o.a. de Amsterdamse ROC's voor allerlei plusvoorzieningen. Ondanks al deze inzet vanuit de gemeente Amsterdam zijn er nog steeds veel jongeren die uitvallen en die de gemeente moeilijk kan plaatsen op een onderwijs of stage voorziening.

Een gemeentelijke leer / werkvoorziening voor jongeren van 15-25 jaar

Er zijn al vele voorzieningen voor schooluitvallers en zorgleerlingen in Amsterdam, maar desondanks is er ook nog een hiaat. Gebleken is dat er een grote groep jongeren in Amsterdam is die met grote moeite cognitief gezien het MBO 1/2 niveau zou kunnen halen met veel ondersteuning.
Nu is er voor deze groep een aanbod via de ROC op maat voorziening en via de Amsterdamse plus, maar gezien de forse bezuinigingsopgave van Amarantis is het nog maar de vraag of deze in de huidige vorm zal voortbestaan. Bovendien is er een grote groep jongeren die uit het VSO en Praktijkonderwijs komt die al te oud zijn om nog in te stromen of straks het instapniveau voor MBO 1 niet zullen gaan halen.

Focus op vakmanschap: Aanpak nieuwe MBO 2011-2015
Er staan heel wat veranderingen op stapel binnen het huidige MBO. Zo komt er een entree toets voor het MBO, een kortere, intensievere studieduur etc. Maar vooral de jongeren die aangewezen zijn op MBO niveau 1 zoals dat nu bestaat (AKA niveau) krijgen met grote veranderingen te maken. Voor hen komt er een zogeheten entreeopleiding.

"De entreeopleidingen omvatten alle huidige assistent-opleidingen en arbeidsmarktkwalificerende (aka)-opleidingen. Dit wetsvoorstel verandert niets aan de kwalificatiedossiers. Omdat het straks niet meer mogelijk is om na het behalen van een diploma entreeopleiding, nog een keer een andere entreeopleiding te doen, is het niet meer mogelijk eerst een aka te doen en daarna een "verdieping" te verwerven in een smalle, beroepsgerichte assistent-opleiding. Daarom is de intake bij de entreeopleiding zo belangrijk: het gaat erom dat een student zoveel mogelijk direct in een passende opleiding geplaatst wordt. Het studieadvies na uiterlijk vier maanden dat elke student gaat krijgen kan daarom ook in voorkomende gevallen inhouden: gezien je kwaliteiten is het verstandig nu over te stappen van een aka naar een andere assistent-opleiding, of andersom. Een advies voor de andere leerweg, bol of bbl, is uiteraard ook mogelijk. Zo wordt er ook in tweede instantie, na vier maanden, gewerkt aan het alsnog zo goed mogelijk plaatsen van studenten in de meest passende opleiding." aldus de site van het ministerie van OCW .

Maar juist deze jongeren hebben vaak een veel langere leerweg nodig en zullen in de problemen gaan komen met deze nieuwe werkvorm. Hernieuwde uitval zal het gevolg zijn en vervolgens een uitsluiting van het behalen van een kwalificatie.

Daarnaast is er ook nog een grote groep jongeren die het niveau van de MBO 1 opleidingen niet (meer) zal gaan halen en waarvoor we dus een hele andere leer/werk module voor moeten gaan opzetten. Hiervoor is een poging ondernomen met de Werkschool vanuit het landelijke initiatief, maar helaas is dit landelijke initiatief een vroege dood gestorven en werkt Amsterdam nu aan een eigen voorstel in samenwerking met de scholen.
Wij stellen voor om daar meteen een echt Amsterdams initiatief van te maken in de vorm van een gemeentelijke leer/werktrajecten.

Hoe dit eruit gaat zien

In de gemeentelijke leer-werktrajecten kunnen alle jongeren die uit zijn gevallen uit het reguliere onderwijs en de praktijkscholen en het VSO terecht, maar ook de jongeren die klaar zijn met hun opleiding op de praktijkschool of VSO school en die niet kunnen instromen in het nieuwe stelsel van het MBO na 1 januari 2013. Maar ook de jongeren die naar het MBO niveau 1 of 2 kunnen, maar zijn aangewezen op een kleine veilige setting.
Gedacht kan worden aan een gemeentelijke leer -werktrajecten met 6 hoofd uitstroom richtingen die aansluiten op laag geschoolde arbeid waarnaar vraag is in de regio Amsterdam: 1)Schoonmaak 2)Horeca 3)Zorg 4)Groenvoorziening 5)Detailhandel 6)Recreatie/facility
De jongeren krijgen hier instructie in een groepsgrootte varirend van 1-6 tot 1-12 en gaan tegelijkertijd groepsgewijs of individueel op stage bij een bedrijf. Hiertoe worden convenanten afgesloten met het bedrijfsleven die de jongeren bij gebleken geschiktheid een eerste ( tijdelijk) contract zullen aanbieden. Te denken valt daarbij aan convenanten met: hotelketens voor schoonmaak, horeca, kamermeisjes, etc. , schoonmaakbedrijven voor glasbewassing, schoonmaak en vliegtuigschoonmaak, groenvoorziening: afspraken met het leerwerkbedrijf van Pantar en de Herstelling voor doorstroom, detailhandel: met het MKB. Hierbij kunnen we ook kleine winkeliers ( waaronder ook veel winkeliers met een migrantenachtergrond in Nieuw West bijvoorbeeld) die door het ontbreken van een officile leerwerkmeester licentie nu niet in aanmerking komen voor een erkende stageplek een mogelijkheid gaan bieden om deze jongeren te ondersteunen en een kans te geven die ze verdienen.
Tevens kan er met deze bedrijven gewerkt gaan worden aan een MBO 0 variant voor de jongeren die het MBO 1 niveau niet meer gaan halen. Hierbij valt dan te denken aan een Amsterdamse kwalificatie voor de genoemde richtingen waarbij bedrijven dan de daarbij behorende competenties meebepalen en de kwalificatie daardoor in de regio erkend wordt en jongeren een betere kans op de arbeidsmarkt oplevert.

Het voordeel van een gemeentelijke trajecten is dat die direct onder aansturing van DMO en DWI komen om zodoende het beleid steeds te kunnen bijstellen qua uitstroomrichtingen en ontwikkelingen in het onderwijs / werk veld.

Voordelen:
- directe koppeling met werkveld via DWI jongerenloket, Zeehoeve en Herstelling
- een kans voor alle jongeren die nu tussen wal en schip vallen
- een passend leer/werk aanbod voor alle jongeren in Amsterdam van 15 -25 jaar zonder start kwalificatie.

Besluit: De mogelijkheid te onderzoeken om dergelijke gemeentelijke leer-werktrajecten te starten en de resultaten zo spoedig mogelijk aan de raad te doen toekomen.

Maureen van der Pligt (SP)
Marjolein Moorman (PvdA)