Amsterdam

Notitie: schaf de hondenbelasting af!

Inleiding
Sinds vorig jaar voert Amsterdam een lik op stukbeleid tegen hondenpoep op straat. Terwijl voor die tijd honden in de straatgoot hun zaakje mochten deponeren, is dat tegenwoordig strafbaar. De nieuwe regels zijn: de hondenbezitter ruimt de poep op, op straffe van een boete. Bij controle moet de hondenbezitter een zakje kunnen laten zien, op straffe van een boete. Kan de hondenbezitter geen penning laten zien: boete (dit ook als de hondenbezitter op een andere wijze kan aantonen dat hij hondenbelasting betaalt). Kortom: stringenter kan het niet.

Bij de belastingdienst is het sinds de tegen hondenbezitters gerichte veegactie van begin juni erg druk: hondenbezitters die de dienst vragen waarom ze eigenlijk belasting betalen. De belastingdienst vertelt dan: de hondenbelasting is geen bestemmingsbelasting. Inderdaad: de hondenbelasting dekt een gat in de gemeentelijke begroting. Dat wil zeggen: de hondenbezitter (een select gezelschap binnen Amsterdam) betaalt voor iets wat uiteindelijk ten goede komt aan alle Amsterdammers. Nou was dat altijd al zo, maar destijds werd een Amsterdammer met zijn op de goot getrainde hond nog wel getolereerd. Nu dat sinds een jaar niet meer zo is, vragen velen zich af of de belasting niet gewoon moet worden afgeschaft.

Naast dit nieuwe beleid van de gemeente is er nog een reden om te overwegen de hondenbelasting af te schaffen. Elke afzonderlijke belasting leidt tot meer regels en meer (kosten voor) bureaucratie. Zo ook de hondenbelasting, waarvan 14% van de inkomsten al weer verdampt door de uitvoeringskosten. Daarnaast is ook de vraag in hoeverre juist deze belasting nog te rechtvaardigen is, terwijl er over andere dieren geen belasting geheven wordt.

Met deze notitie wil de SP de discussie starten over de hondenbelasting, in relatie tot andere belastingen. We schetsen 3 mogelijke scenario?s om van de hondenbelasting af te komen. Zodoende kan hier een politiek oordeel over worden geveld.

Historie
Wikipedia meldt dat de hondenbelasting is ingevoerd in de tijd dat er nog honden voor trekkarren werden gespannen. Het was een transportbelasting. Voor een hond(-enkar) betaalde je minder dan voor een paard(-enkar). Bij de belastingdienst doet het verhaal de ronde dat de belasting is ingesteld om het aantal honden niet te groot laten worden. Belasting als een soort rem, het tegendeel dus van de kinderbijslag. Al googlend kun je nog hondsdolheid vinden als de reden van het instellen van hondenbelasting.

Een ding is duidelijk: een echte reden voor deze belasting is er niet. Immers: hondsdolheid komt in Europa vrijwel niet voor, honden worden ook niet langer voor karren gespannen en of de belasting werkt als een rem, is nog maar de vraag. Bovendien is zo'n rem wellicht helemaal niet nodig? Het is extra vreemd dat deze belasting alleen voor honden geldt terwijl er ook andere (huis)dieren veelvuldig in de stad zijn. Op andere dieren een belasting heffen kan echter niet, want volgens de gemeentewet mogen alleen honden belast worden, en gemeenten geven daar graag gevolg aan om de begroting sluitend te krijgen.

Hondenbelasting afschaffen
Hondenbelasting afschaffen is geen onmogelijkheid. De gemeente Uden heeft in 1982 de hondenbelasting afgeschaft. Wat was namelijk gebleken:
- de kosten voor het innen van hondenbelasting waren zo hoog opgelopen dat deze belastingsoort behalve ergernis niks meer opleverde.
- hondenbelasting had bij veel hondeneigenaren bovendien een houding opgeleverd van: Ik betaal voor het opruimen van de rommel, dus laat de gemeente dat dan ook maar doen!
Buitengewoon pragmatisch is toen besloten dat hondenbezit een aangelegenheid is van alle inwoners, dat honden een belangrijke plaats kunnen innemen in het leven van mensen en dat er verstandig en verantwoordelijk moet worden omgegaan met lusten en lasten van het hondenbezit. De kosten van dat alles werden over alle Udenaren verdeeld door deze ten laste te brengen van afvalstoffenheffing en het rioolrecht. En hoewel alle problemen rondom hondenoverlast nog niet zijn opgelost, werkte het systeem toch zodanig dat de meeste mensen ermee konden leven.

Overigens, sinds 2004 kent Uden weer wel hondenbelasting. De reden om deze belasting weer in te stellen is veelzeggend en tegelijkertijd onthullend. Namelijk niet omdat het aantal honden enorm is gegroeid (is niet het geval), en evenmin omdat de overlast in de hondenbelastingvrije tijd was gegroeid (is evenmin het geval), de reden is een drogreden. 'Omdat het kan', aldus de wethouder van Uden op de vraag van een raadslid naar het waarom. Ofwel, we hebben een gat en via de honden (want die staan genoemd als mogelijkheid in de gemeentewet) kunnen we nog geld binnenhalen.

Gegevens over de gemeentelijke belasting

De cijfers laten zien dat er jaarlijks bijna 300.000 euro meer aan toeristenbelasting binnenkomt: de toeristenbelastinginkomsten groeien dus geleidelijk. Zeker met de enorme investeringen en ambities van dit college valt te verwachten dat deze inkomsten blijven groeien.

Bij de hondenbelasting blijven de inkomsten ongeveer gelijk. De hondenbelasting brengt ruim anderhalf miljoen euro binnen (premie eerste hond 98), de toeristenbelasting een veelvoud daarvan: om en nabij de 21 miljoen. De administratieve kosten van de hondenbelasting zijn: 250.000 of 14%. Die van de toeristenbelasting 123.000. Een eventuele afschaffing van de hondenbelasting zal per saldo ongeveer 1.450.000 kosten.

Op dit moment bedraagt de toeristenbelasting 5% van de hotelovernachting, exclusief ontbijt. Het aantal hotelovernachtingen in Amsterdam bedroeg in 2005: 8.199.000. De gemiddelde kamerprijs in Amsterdam bedraagt volgens het Parool (12/9/06) 98 en volgens het VVV (juni 2007) 150. Bij de berekening gelden twee variabelen, namelijk het aantal overnachtingen en de prijs. Van belang is ook of er sprake is van een arrangement. In dat geval zijn de prijzen vaak veel lager. Over de werkelijk betaalde prijs wordt toeristenbelasting berekend. De prijs waar de toeristenbelasting gemiddeld over gerekend wordt, is dus beduidend lager.

Uitgaande van de genoemde cijfers kun je zeggen dat de totale inkomsten gelijk blijven als de toeristenbelasting tot 5,3 % wordt verhoogd en de hondenbelasting wordt afgeschaft. Zou de belastingverhoging door de hotelier worden doorberekend, dan wordt de gemiddelde kamerprijs nog geen 0,20 duurder. De ruim 8 miljoen hotelovernachtingen, hoeven slechts met dit bedrag te stijgen om de kosten van de hondenbelasting te dekken. Een kleine verhoging die zowel de toeristen als de hoteleigenaars niet zullen afschrikken. Ook volgens de belastingdienst klagen Amsterdamse hoteleigenaren niet over de hoogte van de toeristenbelasting.

Tot nu toe heeft Amsterdam altijd geweigerd de toeristenbelasting te verhogen. Een reden was de angst dat toeristen de stad zouden mijden. Dat nu is niet het geval. Uit wetenschappelijk onderzoek (Baggerman, 2001) en uit onderzoek van de ANWB (2002; zie voor beiden de website van VNG) is gebleken dat de hoogte van de toeristenbelasting geen reden is voor toeristen om niet langer te komen. Bovendien is dat onlangs ook nog eens gebleken: in Nederland zouden toeristenbedrijven de prijzen ophogen met verwijzing naar gestegen toeristenbelasting. Dat was niet waar: niet de belasting was omhooggegaan maar de tarieven van het toeristenbedrijf zelf, maar voor de toerist was dat een pot nat en die betaalde de nieuwe prijs grif. Samenvattend: verhoogt Amsterdam de belasting dan heeft dat geen effect op het aantal toeristen dat Amsterdam bezoekt.

Conclusie
Voor hondenbelasting is geen kwijtschelding mogelijk. Mensen met een uitkering en een hond worden dus ook belast, terwijl zij voor andere gemeentelijke belastingen wel kwijtschelding krijgen. Als de gemeente iets aan armoedebeleid wil doen, zul je daar, vindt de SP, ook de hondenbelasting bij moeten betrekken. Bovendien, in de tijd dat de gemeente nog geld uittrok voor hondenopruimscooters en dergelijke, is het betalen van belasting voor wel een hond en niet een kat nog enigszins te begrijpen, maar nu dat niet langer het geval is, is dat begrip weg. Bovendien: toen in 2005 en 2006 de hondenbelasting flink werd verhoogd hield de Dienst Belastingen er rekening mee dat de jaarlijkse opbrengst minder zou zijn want vele mensen zouden door de flink gestegen premie kappen met het betalen van de belasting. Dit effect zal zich anno 2007, nu het lik op stukbeleid geldt, mogelijk ook laten gelden: waarschijnlijk zullen massaal/veel mensen ervoor passen nu nog de hondenbelasting te voldoen. Ofwel: als Amsterdam de belasting handhaaft, komt er wellicht minder geld binnen.

De SP vindt het belangrijk dat er gekeken wordt naar een andere inkomstenbron dan de hondenbelasting. Gaten in de begroting dichten? Okay, geen probleem, maar dan wel via een belasting die alle Amsterdammers evenredig belast. Dat is eerlijker. Het verhogen van de toeristenbelasting treft geen van de Amsterdammers, en tegelijk wel alle toeristen. Met het ophogen van deze belasting wordt n de eerlijkheid bediend n het armoedebeleid wordt beter ingevuld.

Voorstel
De SP wil dat de hondenbelasting afgeschaft wordt vanwege de eerlijkheid, bureaucratie en het begrip voor deze belasting.

We zien 3 manieren om deze belasting af te schaffen. Hierbij leggen we continu een relatie met de toeristenbelasting, omdat deze post dit mogelijk maakt.

1. De hondenbelasting wordt in n keer afgeschaft. De toeristenbelasting wordt tegelijkertijd tot 5,3% verhoogd.
De SP zou het liefst zien dat de hondenbelasting ineens werd afgeschaft. Dat is ons inziens het meest eerlijke gezien het nieuwe hondenbeleid. Om toch dezelfde inkomsten als stad te genereren zou tezelfdertijd de toeristenbelasting tot 5,3% moeten worden verhoogd. Hierdoor groeien de gemeentelijke belastinginkomsten jaarlijks.

2. De hondenbelasting wordt in n keer afgeschaft. De toeristenbelasting wordt tot 5,3% verhoogd. De komende jaren wordt dit percentage teruggebracht, totdat 2012 er geen opslag meer is.
De komende 5 jaar zullen de inkomsten van de toeristenbelasting evenveel stijgen als de gehele hondenbelasting bedraagt. Door de toeslag op de toeristenbelasting in te voeren en vervolgens jaarlijks af te laten nemen blijven de inkomsten van de gemeente gelijk.

3. De hondenbelasting wordt afgebouwd. Door de ontwikkeling van de toeristenbelasting kan de hondenbelasting in 5 jaar afgeschaft zijn.
De hondenbelasting wordt niet afgeschaft maar de premie wordt naar beneden afgesteld, en wel zo dat de inkomsten in zijn totaal gezien (toeristen- plus hondenbelasting) gelijk blijven. Het voordeel van deze afbouw is dat er geen extra toeristenbelasting geheven wordt. De nadelen zijn dat er nog langer inningskosten zijn en dat de gemeentelijke inkomsten niet groeien.

Scenario's honden- en toeristenbelasting 2007-2012

0. Ongewijzigde situatie (jaarlijkse kosten van 250.000 voor inning hondenbelasting blijven)

1. Hondenbelasting afschaffen. Toeristenbelasting verhogen van 5% tot 5,3%

2. Hondenbelasting afschaffen. Opslag op toeristenbelasting afbouwen

3. Hondenbelasting afbouwen

Deze notitie toont aan dat het afschaffen van de hondenbelasting voor Amsterdam een rele mogelijkheid is. Hiermee besparen we apparaatskosten en zullen de hondenbezitters tevreden zijn. De hoogte van de toeristenbelasting en/of de ontwikkeling hierin maakt de afschaffing van de toeristenbelasting mogelijk.

De SP heeft een voorkeur voor het licht verhogen van de toeristenbelasting. De toeristen zullen die niet merken en het toerisme zal hier geen negatieve invloed van ondervinden. Slechts enkele dubbeltjes per overnachting zullen de toeristen meer betalen. Een schijntje op de gehele overnachtingsprijs.

Toch zijn er ook nog 2 andere mogelijkheden om van de hondenbelasting af te komen. We kunnen de toeristenbelasting verhogen en dan afbouwen, of de hondenbelasting afbouwen. Dan blijven de totale belastinginkomsten van de gemeente de komende jaren gelijk. Het afschaffen van de hondenbelasting is dus zeker mogelijk!