Amsterdam

Op de hoek van de Borneostraat en de Molukkenstraat aan het Javaplein, het hart van de Indische Buurt, staat een driehoekig huizenblok: het Borneoblok. Het Borneoblok heeft op de punt een winkel, een lijstenmaker, en bestaat verder uitsluitend uit sociale huurwoningen. Het blok is bijna honderd jaar oud, maar in uitstekende staat: volgens een recent onderzoek kan het nog minimaal 25 jaar mee. Maar als het aan het bestuur van Zeeburg (PvdA, GroenLinks en VVD) ligt wordt het gesloopt. Het moet plaatsmaken voor grote, luxe woningen en een bibliotheek.

De SP is voor wijken met een gemende samenstelling, maar dat moet dan ook voor alle wijken gelden. Juist in een nieuwbouwwijk als IJburg wordt niet gebouwd voor alle bevolkingsgroepen. Daar worden onvoldoende betaalbare woningen gebouwd. In het Oostelijk Havengebied zijn sociale woningen, maar door de plannen van minister Dekker met de liberalisering van de huren dreigen die juist te duur te worden. De SP wil dat er eerst sociale huurwoningen gebouwd worden, voor oude sociale huurwoningen worden gesloopt. De SP-Zeeburg is daarom fel tegen de sloop. Er is in Zeeburg juist een groot gebrek aan betaalbare huurwoningen.

Ook het argument dat het Borneoblok gesloopt moet worden om plaats te maken voor een bibliotheek is onzin. De Indische Buurt heeft een goede buurtbibliotheek aan de Insulindeweg. Het zou goed zijn om het bibliotheekgebruik te bevorderen, maar om daarvoor een blok goede en betaalbare woningen te slopen is volstrekt onnodig.
De bibliotheek in de Indische Buurt hoeft ook niet groter te zijn dan de huidige. Er wordt binnenkort op het Oosterdok de nieuwe centrale bibliotheek geopend en er komt een nieuwe bibliotheek in Watergraafsmeer.
De SP is voor meer buurtgerichte bibliotheken. Naast de huidige bibliotheek in de Indische Buurt is er ook een wijkbibliotheek op IJburg gepland. Binnenkort wonen daar 40.000 mensen. De plannen voor de nieuwe bibliotheek in het Borneoblok zijn zo duur dat er dan voor de wijkbibliotheek op IJburg geen geld meer is.

Kortom: Geen sloop van het Borneoblok maar aandacht voor sociale woningbouw.

Op twee manieren is de SP actief om het Borneoblok te behouden:
1. Samen met de Buurt Actie Partij heeft de SP het 'Speciaal Platform Behoud Architectonische Panden i.o.' (SPBAP) opgericht. De SPBAP heeft een verzoek gedaan aan het Bureau Monumenten & Archeologie om het Borneoblok op de monumentenlijst te plaatsen.
In een eerste reactie benadrukt het Bureau Monumenten & Archeologie de bijzondere status van het Borneoblok, maar krijgt het vooralsnog niet de beschermde status van ‘monument’. Wel stelt het BMA dat het Borneoblok deel uitmaakt van "een indertijd vernieuwende en historisch belangwekkende stedebouwkundige en volkshuisvestelijke proefneming." Hier werd voor het eerst een eind gemaakt aan de verguisde bouw van de zogenaamde 19e eeuwse ring. "Met hulp van enkele in woningbouw/volkshuisvesting gespecialiseerde architecten -in deze periode een nog zeldzaam fenomeen- kwam zodoende tussen 1911 en 1916 een stedenbouwkundige constellatie van woonbebouwing tot stand die welhaast brutaal reageert op het aanwezige en kenmerkende 19e eeuwse patroon." Hier werkten architecten als Berlage, Van der Pek, Leliman en Weissman samen.
Het Bureau Monumenten en Archeologie concludeert tenslotte: "Juist nu na veel moeite de Berlageblokken behouden zijn gebleven en ook de naastgelegen evenknie van het Borneoblok recent gerenoveerd is, is de vraag gerechtvaardigd waarom deze bijzondere samenhang dan toch verstoord moet worden."
De SPBAP zal de komende tijd verder gaan om het Borneoblok een beschermde status te geven.

2. De SP zal alle bewoners van het blok benaderen om gezamenlijk actie te voeren tegen de sloop van het pand.

(wordt vervolgd....)