Amsterdam

Algemene beschouwingen bij de Voorjaarsnotitie 2011.

Voorzitter,

"Dit krijg je niet uitgelegd op straat. Een SP die hiermee instemt is gezien", zo luidde de reactie van een mondig lid op de bezuinigingen in Noord. Hij raakte een open zenuw van SP-bestuurders en fracties in verschillende steden. Moeten wij hier wel aan mee doen? Moet een partij als de SP op lokaal niveau het zootje opruimen dat liberalen er op rijksniveau van maken? Nog nooit is de SP het zo intens oneens geweest met het beleid in Den Haag. Het gedecideerd wurgen van ons Gemeentevervoerbedrijf, het tot op het bot wegsnijden van zorgbudgetten, en de ongemeen harde aanpak van huurders, alsof het allemaal alleen maar profiteurs zijn.

Van al dit beleid is het stadsdeelbestuur, met de SP daarin, noodgedwongen het doorgeefluik en bijna automatisch de kop van jut. Want leg het maar eens op straat uit: het is niet onze schuld dat er op de beurzen rare spelletjes gespeeld zijn, wij hebben nooit ingestemd met casinokapitalisme, wij zijn niet verantwoordelijk geweest voor falend toezicht op banken. Wij hebben de crisis niet veroorzaakt. "Maar jij sluit wel mijn buurthuis!" is het antwoord dan. En mogelijk ook nog: "Over welke crisis heb je het eigenlijk?" Want wie ziet er crisis in Noord? In ons stadsdeel wordt wel gebouwd, in ons stadsdeel daalt de werkloosheid nog steeds, in ons stadsdeel is het aantal bedrijfsvestigingen explosief gegroeid de afgelopen jaren.

Allemaal positief en allemaal waar. Toch is het op specifieke plekken wel crisis in Noord. In de stadsdeelfinancin dus de komende jaren, maar ook op het ooit gevierde winkelcentrum Boven 't IJ. Het Buikslotermeerplein treurt, de wind suist onheilspellend om de parkeerautomaten, op doordeweekse dagen is het er niet druk. De markt watertrappelt, de kleine ondernemers happen naar lucht. Als we van schuld kunnen spreken, zou de SP die eenzijdig willen leggen bij de ontwikkelaar. Een ontwikkelaar die medeveroorzaker is van de kredietcrisis, daardoor uiteindelijk zelf in de problemen gekomen is, wiens broek opgehouden is door ons allemaal door middel van noodkredieten. En wat hebben we daarvoor teruggekregen tot nu toe? En parkeergebouw met winkels en daardoor betaald parkeren met alle gevolgen van dien! Dit plein zou ontwikkeld worden! Meer horeca. Een bioscoop. Nieuwe winkelruimtes. Uitstraling. Daarvoor zou parkeerruimte verdwijnen en zou er op een logisch moment betaald parkeren worden ingevoerd, als het effect ervan minder groot zou zijn omdat mensen toch naar een mooi nieuw centrum zouden komen.

Mijn fractie heeft altijd twijfels gehad over het tijdelijk theater, zoals alle partijen. Maar in het licht van de situatie op Buikslotermeerplein begrijpen wij het plan van het Dagelijks Bestuur heel goed. Dit is een poging om het plein in leven te houden, er mensen naartoe te trekken, het weer leuk te maken. Het theater, uiteraard met een goede bespeler, een lage drempel, een interessant uiterlijk, kan zo’n trekker zijn en kan een belangrijke positieve weerslag hebben op de economische toestand van het plein. Daarom zijn wij heel benieuwd naar het plan voor het theater waar het DB op korte termijn mee gaat komen.

Een andere plek waar het wel altijd crisis lijkt is de Van der Pekbuurt. Op de Van der Pekstraat steken kunstzinnige armen uit de gevels en de winkels zijn mooi aangekleed. Er is flink genvesteerd, in de buitenkant, maar ondertussen vechten we alweer een jaar of zes om iets eenvoudigs als een nieuw keukenblok in de woningen in de buurt te krijgen. Het blijft toch vreemd om te constateren dat een corporatie 25 jaar geen onderhoud pleegt, wel al die jaren huur int en nu met powerplay probeert een lastige bewonersvereniging terzijde te schuiven en toch zijn oorspronkelijke plannen probeert door te duwen. Het gaat hier om mensen die iets hebben met hun buurt, die nog samen optrekken om het leefklimaat in en buiten hun huizen te verbeteren. Dat soort collectieven moeten wij ondersteunen in dit stadsdeel.

Dit soort zaken zijn bijna niet uit te leggen aan bewoners in Noord. Hoe kan het nou dat vrijwel alle partijen in de raad tegen betaald parkeren zijn op Buikslotermeerplein en het er toch is? Hoe kan het nou dat een meerderheid in de deelraad vindt dat de woningen in de Van der Pekbuurt gerenoveerd moeten worden, dat het DB vijf jaar geleden al heeft gezegd dat hier niet gesloopt wordt, dat er een grote actieve eensgezinde bewonersvereniging strijdt voor zijn rechten, maar dat de corporatie geen centimeter toegeeft? Waar ligt de macht in het stadsdeel nou eigenlijk?

In dit licht zou het voor linkse partij in rechtse tijden misschien wijzer zijn zich inderdaad terug te trekken uit een bestuur en te wachten op betere tijden om te besturen. Die afweging hebben wij echter een jaar geleden al gemaakt toen we gingen meebesturen. Wij gaan ervoor de bezuinigingen die op ons stadsdeel afkomen zo veel mogelijk te verzachten, er de scherpe kanten af te vijlen en wij kiezen er niet voor aan de kant te gaan staan om de afbraak van zo'n beetje alles wat ons lief is rustig gade te slaan. Dat dat de goede keuze is, is de afgelopen weken wel gebleken. Ten eerste in de Voorjaarsnotitie zelf, ten tweede in de samenwerking in ieder geval met de coalitiepartijen rond de notitie.

Het is niet onze gewoonte, maar ik wil het dagelijks bestuur danken voor het opstellen van deze voorjaarsnotitie. Er is duidelijk een poging gedaan de bezuinigingen eerlijk te verdelen over programma’s en doelen. Er is geluisterd naar de inbreng van coalitie en oppositiepartijen, bijvoorbeeld als het gaat om bezuinigingen op de wegen. Er is gekozen de hardste bezuinigingen te richten op de stenen en niet op de mensen. Er is een flink pakket nuttig nieuw beleid dat de komende jaren wordt ingezet: nieuwe scholen, nieuwe wijkcentra, het zo gewenste nieuwe zwembad, er wordt genvesteerd in die vermaledijde linkse hobby cultuur. Er wordt aanzienlijk minder bezuinigd dan in veel andere stadsdelen. En, heel belangrijk, er is geld over voor de raad om de zwaarste bezuinigingen te keren.

De belangrijkste bezuiniging die wij in ieder geval willen bijstellen betreft de bibliotheek op het Hagedoornplein. Onlangs had ik les van professor Westhoff, een taalkundige, die zei: ik heb mijn carrire in beginsel te danken aan de leeszaal van het Jac.P.Thijsseplein waar ik als jongetje uren zat. Maar ook de ons bekende advocaat Erdogan Tuzkapan vertelde dat hij als jonge tiener al Solzjenitsyn las in de bibliotheek op het Hagedoornplein. En ja het was ook de bieb van de stadsdeelvoorzitter vroeger. Hoe veel kinderen uit de Vogelbuurt en de Van der Pek en Bloemenbuurt ontzeggen wij de kansen om advocaat, professor of zelfs stadsdeelvoorzitter te worden als we deze bibliotheek sluiten? Het zijn de armste buurten van Noord en zelfs van Amsterdam, die hebben recht op dit soort voorzieningen. Voorzieningen die verheffen.

Een ander groot pijnpunt in de voorstellen van het dagelijks bestuur zijn de bezuinigingen op het accommodatiebeleid in de hele breedte. Er sluiten erg veel buurthuizen en jongerencentra. Je zou het een slagveld kunnen noemen, maar wij spreken liever van een revolutie. Als het dagelijks bestuur dit goed inzet, kan het een nuttige hervorming zijn. De betreffende portefeuillehouders hebben meer dan eens duidelijk gemaakt dat zij willen bezuinigen op de panden, niet op de activiteiten. Wij zijn liever ook geen geld kwijt aan grotendeels leegstaande buurthuizen. Wel vragen wij het dagelijks bestuur een aantal dingen: blijf grondig communiceren over plannen, ga goed in overleg met de betreffende organisaties. Wij vinden dat vooral van belang als het gaat om de jongerencentra. Als alle plannen doorgaan, sluiten er vier jongerencentra, waarvoor er een terugkomt hier achter het stadsdeelhuis. Dat wordt een talentontwikkelingscentrum. De SP is geen fan van de nadruk op talentontwikkeling. Wij zien nog steeds tientallen jongeren die met trossen broertjes en zusjes op flatjes wonen en graag een plek hebben waar ze even rustig kunnen zijn, alleen maar zijn. Andere partijen zien daar geen investering in, wij leggen ons daar voorlopig bij neer. Wij willen alleen wel wijzen op het feit dat met de huidige plannen zo’n beetje heel Oost-Noord zonder jongerencentrum komt te zitten. Dat kan tot problemen leiden. Mede daarom dienen wij met de coalitie een motie in die vraagt om aandacht voor buurtgericht jongerenwerk. Wij geven de verantwoordelijk wethouder expliciet de ruimte de motie in overleg met Dock op te pakken en indien nodig de voorgenomen bezuiniging naar beneden bij te stellen.

Een andere zorg van de SP betreft het opbouwwerk en alles dat daaromheen hangt. Het dagelijks bestuur schrapt in drie jaar de gehele subsidie voor SOLID. Wethouder Paquay heeft daarbij gezegd dat hij er niet is om welzijnsorganisaties overeind te houden, maar om het welzijn van Noorderlingen overeind te houden, of een variant daarvan. Wij volgen dat, maar wij vragen ons af of het dagelijks bestuur wel duidelijk voor ogen heeft wat medewerkers van SOLID op dit moment in Noord doen. Medewerkers van SOLID zijn ook voor een groot deel verantwoordelijk voor de administratieve ondersteuning van buurtbeheren, de organisatie van buurtplatforms, de organisatie van evenementen als Banne Bruist, het beheer van buurtvoorzieningen en ze fungeren als vraagbaak voor bewoners over regels, voorschriften, rechten en plichten op allerlei gebied. Toen het stadsdeel de buurtbeheren hun budgetten afpakte en formulieren invoerde om geld aan te vragen voor activiteiten, waren het deze mensen die in het stadsdeel uitlegde hoe die formulieren moesten worden ingevuld. Wat ik wil zeggen is dat juist nu het stadsdeel meer verantwoordelijkheid van de inwoners van Noord vraagt, de voorwaarden voor goede bewonersparticipatie op orde moeten zijn, om nog maar niet te beginnen over het belang van opbouwwerk als Noord geen stadsdeel meer is. Daarom willen wij het DB vragen goed in kaart te brengen wat de gevolgen zijn van het wegbezuinigen van SOLID.

Een andere bezuiniging die wij willen aanstippen is een verkapte, namelijk op Pantar. Er worden een aantal werkzaamheden geschrapt die werden uitgevoerd door Pantar. Dat raakt dus niet alleen stenen, maar ook mensen. Pantar krijgt hevige klappen te verduren door rijksbezuinigingen en besparingen vanuit de stad. Als links stadsdeel met de gewoonte veel zelf aan werkgelegenheidsbeleid te doen zouden wij de kwetsbare werknemers van Pantar juist moeten beschermen.

Voorzitter, op weg naar het einde heb ik nog twee eigen bezuinigingsvoorstellen te doen. Ten eerste willen wij het DB vragen eens te bekijken of de camping kan worden verkocht. Wij zijn nooit communisten geweest en hebben het maoisme al voor mijn geboorte geschrapt als ideologie (ik weet niet of Mao voor gemeentecampings was overigens), dus lijkt het ons een goed idee eens te kijken of dat het stadsdeel voordeel kan opleveren.
Een tweede bezuiniging die wij willen voorstellen gaat over het raadsbudget. In de voorjaarsnota staat dat we pas in 2014 211.000 euro hoeven te bezuinigen als raad. Gezien de bezuinigingen op de dorpenraad, maar ook op ondersteuning van buurtvertegenwoordigingen en andere bewonersnetwerken in Noord lijkt het me net als deelraad ook direct een steentje bij te dragen. Dat kan door de bezuinigingen uit te smeren en al in 2012 50.000 euro te bezuinigen.

Voorzitter, ik sluit af met een laatste compliment voor het DB over het nieuw beleid. Uiteraard zit er veel bij wat al in gang was gezet, de ontwikkeling van Noord wordt veiliggesteld. Maar de SP is vooral erg te spreken over het structureel maken van de financiering van het Wijksteunpunt Wonen. Minister Donner stapelt het ene asociale plan op het andere waar het huurders betreft, de komende jaren dreigen weer duizenden woningen uit de sociale huursector te verdwijnen, terwijl de vraag niet afneemt en de corporaties stellen zich niet altijd even redelijk op. Daarom zijn we blij dat we in Noord het wijksteunpunt wonen een structurele basis geven, want goede ondersteuning van het Wijksteunpunt Wonen voor huurders in de verdrukking zal de komende jaren meer dan ooit nodig zijn.