Amsterdam

De SP vindt dat de stadsdeelraden kunnen worden afgeschaft, en vervangen kunnen worden door wijkraden. Mark van Dongen, SP-fractievoorzitter van de deelraad Zeeburg, en Laurens Ivens, SP-afdelingsvoorzitter, leggen uit waarom.

Vanaf het begin van de jaren negentig is de stad Amsterdam opgedeeld in stadsdelen. Het doel van het instellen van de stadsdeelraden was om het bestuur van de stad dichter bij de burger te brengen. Dit is niet gelukt. Het is hoog tijd om serieus te overwegen om de stadsdeelraden af te schaffen en te kijken hoe je de mensen in de verschillende wijken echt een duidelijke stem kan geven. Via wijkraden is dit mogelijk.

Amsterdam is opgedeeld in 14 stadsdelen. Deze opdeling is volstrekt willekeurig en niet gericht op de samenhang tussen de verschillende wijken. De grootte van de stadsdelen varieert enorm van ruim 30.000 tot bijna 90.000 inwoners. De deelraden kennen de omvang van een middelgrote gemeente, maar hebben minder bevoegdheden. Ze zijn te klein voor het tafellaken en te groot voor het servet. Een belangrijk verschil met een gewone stad is dat de stadsdeelbesturen niets te zeggen hebben over heel veel belangrijke onderwerpen, zoals de openbare orde.

Politieke issues spelen nauwelijks in de wijken. Het gaat vooral om een nette, veilige en leefbare buurt. Er vinden heftige discussies in deelraden plaats over de voortdurende verloedering van een buurt, het hondenuitlaatbeleid of over het al dan niet wegslepen van een woonboot. Om over dit soort zaken te praten is een heel politiek orgaan met een compleet ambtenarenapparaat in de weer. Om goed te kunnen praten over een schone, veilige en leefbare buurt zijn politieke partijen niet nodig.

De politieke deelraden kunnen beter vervangen worden door wijkraden met betrokken bewoners. De leden van een wijkraad kunnen gekozen worden op een wijkvergadering, waarbij elke bewoner welkom is en stemrecht heeft. Alleen op deze manier kan de democratie in de wijken dichter bij de mensen komen. De grenzen van deze wijkraden moeten ook niet samenvallen met die van de huidige stadsdelen, maar uitgaan van stadswijken als samenhangende eenheid. Zo bestaat bijvoorbeeld het stadsdeel Zeeburg uit drie totaal verschillende wijken die weinig met elkaar gemeen hebben: de Indische buurt, het Oostelijk Havengebied en IJburg.

Een wijkraad dient een strijdbaar orgaan te zijn dat zich direct inzet voor de belangen van de bewoners. Dit is een groot verschil met de huidige stadsdeelraden, waar bepaalde politieke partijen hun ideologische doelen nastreven, ook als die direct tegen de belangen van de eigen bewoners ingaan. Een wijkraad hoort niet zozeer een overlegorgaan te zijn, maar moet een sterke adviserende functie hebben naar de gemeenteraad. Allerlei praktische zaken kunnen eventueel overgelaten worden aan een wijkhouder, de voorzitter van de wijkraad. Om die praktische zaken op te kunnen lossen moet de wijkraad over een klein eigen budget kunnen beschikken.

Het afschaffen van de stadsdeelraden wil natuurlijk niet zeggen dat de stadsdeelkantoren moeten worden gesloten. De stadsdeelkantoren hebben een goede service-functie naar de wijken. Hier zitten ambtenaren die de wijk als hun broekzak kennen. Bewoners kunnen er komen voor vergunningen en informatie en er kan speciaal aandacht zijn voor lokale taken op het gebied van welzijn, sport, kunst en stadstoezicht. Het enige wat echt afgeschaft zou moeten worden is de politieke besluitvorming van de stadsdelen: het bestuur, de deelraad en die ambtenaren die er uitsluitend zijn om die bestuurders bij te staan.

De deelraden afschaffen levert de stad Amsterdam miljoenen extra op. Natuurlijk zal de instelling van wijkraden ook wat kosten en bovendien zal de gemeenteraad extra versterkt moeten worden, maar dat is niets vergeleken met de kosten van het bureaucratische apparaat van de stadsdelen. Juist in deze tijd kan Amsterdam dat extra geld goed gebruiken voor de Amsterdammers, voor de bestrijding van de armoede bijvoorbeeld.
Wijkraden in plaats van stadsdeelraden heeft dus twee voordelen: het brengt het bestuur dichter bij de burger en het levert de stad extra middelen op. Als het aan de SP ligt, is 7 maart de laatste keer dat u voor de deelraad naar de stembus gaat.