Amsterdam

Kwijtschelding ook voor ID en paspoort

Voor burgerzaken (met uitzondering van de huwelijkstarieven) gelden in de gehele gemeente Amsterdam voor dezelfde verrichtingen dezelfde tarieven. Hierover bestaat een afspraak tussen de stadsdelen en de Dienst Persoonsgegevens. De tarieven worden jaarlijks vastgesteld. Voor deze zaken wordt aan minima tot op heden geen kwijtschelding verleend, ook niet via bijzondere bijstand.
Over gemeentelijke heffingen kan aan mensen kwijtschelding verleend worden. De SP stelt in deze notitie dan ook voor te onderzoeken in hoeverre kwijtschelding van betaling van dit soort tarieven mogelijk gemaakt kan worden voor mensen met een bijstandsinkomen.

Kwijtschelding voor verplicht paspoort of ID-kaart
Van twee van de burgerzakentaken wordt het plafond van de tarieven door het rijk vastgesteld: paspoorten en identiteitskaarten. Dit jaar heeft de ministerraad besloten de tarieven voor deze producten als volgt vast te stellen: voor een nationaal paspoort maximaal 48,35 euro en voor een Nederlandse identiteitskaart maximaal 40,73. In Amsterdam bedragen de kosten hiervoor in 2008 respectievelijk: 48,35 en 40,70.

Iedere Nederlander is verplicht n van deze kaarten te hebben. Met andere woorden, aanschaf van in elk geval n van beide producten is niet vrijwillig maar verplicht. Dit is voor ons reden voor deze twee producten de mogelijkheid van kwijtschelding (vergoeding) te vragen. Overigens is sinds 1990 de beleidslijn van de gemeente Amsterdam dat kwijtschelding mogelijk moet zijn voor niet-vermijdbare heffingen. Voor de paspoorten en ID-kaarten gaat dit echter nog niet op.

Uitvoerbaarheid kwijtschelding
Bij de financiëe beschouwingen van dit jaar, in de gemeenteraad van 31 oktober 2007, zei wethouder Asscher dat kwijtschelding van de legesbedragen ?gezien de uitvoeringskosten? mogelijk buitengewoon inefficint is. Dat zou kunnen en zou onderzocht moeten worden. De eventuele extra uitvoeringskosten zouden verrekend kunnen worden met de tarieven. In dat geval laat je de hogere inkomens dus meebetalen aan de kosten die kwijtschelding van leges voor de lagere inkomens met zich meebrengt, kortom een solidariteitsheffing. Mochten de uitvoeringskosten erg hoog zijn, dan zou eveneens onderzocht moeten worden hoe door koppeling van bestanden, met inachtneming van privacy-regelgeving, de kwijtschelding 'automatisch' kan worden verleend. Wanneer mensen die bijvoorbeeld bij DWI geregistreerd staan als minima, bij Burgerzaken een paspoort komen aanvragen, verschijnt dan automatisch op het beeldscherm van de Burgerzakenambtenaar de mededeling: "recht op kosteloze verstrekking". Met een dergelijke automatisering kunnen de uitvoeringskosten van kwijtschelding ons inziens substantieel worden verminderd.

Er is nog een andere mogelijkheid: je zou de documenten waarvoor leges betaald moeten worden ook kunnen toevoegen aan de productenlijst van de Bijzondere Bijstand. In dat geval zit je niet met extra uitvoeringskosten en heb je meteen ook de groep die voor legesvergoeding in aanmerking komt duidelijk omgrensd.
Het budget bijzondere bijstand is 20 miljoen. Dit jaar is het budget overschreden, dat betekent dat mocht de gemeente voor deze variant kiezen het budget voor Bijzondere Bijstand opgehoogd moeten worden. Dit zou dan ook in lijn zijn met wat wethouder Asscher in de al genoemde raadsvergadering opperde, nl: 'het is misschien raadzamer om het algemene armoedebeleid te versterken of om de bedragen voor de bijzondere bijstand te verhogen in plaats van een flink deel van het geld (?) kwijt te zijn aan de uitvoeringskosten voor kwijtschelding van relatief goedkope gemeentelijke documenten.'

Overige gemeentelijke tarieven
Voor geen van de tarieven in de tarieventabel, allemaal burgerzakentaken (zie bijlage), is tot op heden kwijtschelding mogelijk. Waarom dit zo is, is ons niet duidelijk geworden. De Gemeentewet lijkt dit niet te belemmeren: artikel 255 juncto artikel 26 Invorderingswet 1990 lijken de beslissing terzake aan de gemeenteraad over te laten.

Ons voorstel
Wij stellen de raad daarom voor te besluiten het college te verzoeken
1) om in het kader van het armoedebeleid de mensen met een inkomen op bijstandsniveau vrij te stellen voor de kosten voor het verkrijgen van het paspoort of de ID-kaart, ofwel te compenseren voor deze gemaakte kosten;
2) te onderzoeken in hoeverre het ook mogelijk en wenselijk is om kwijtschelding ofwel compensatie te verlenen over de andere in de tarieventabel genoemde tarieven.

Laurens Ivens en Willem Paquay,
namens SP-Amsterdam