Amsterdam

Een groot probleem in het armoedebeleid is nog steeds het niet bereiken van de aanwezige voorzieningen. De complexiteit van regelgeving en de wirwar aan instanties kosten de hulpverleners veel tijd en zorgen voor extra stress en kopzorgen bij de clinten, zo bevestigden de aanwezigen op de bijeenkomst over het armoedebeleid, georganiseerd door SP Oud Zuid op 20 september.

Aanwezig in 'De Levante': hulpverleners van maatschappelijk werk, voedselbank, schuldsanering, sociale raadslid, vertegenwoordigers van clintenraad DWI, daklozenopvang, loket zorg en samenleven, gemeenteraadslid en SP-ers. Allen bij elkaar gekomen om van gedachten te wisselen over hoe te komen tot verbeteringen in het armoedebeleid

Oplossingen werden gezocht aan de beleidskant, het versimpelen van de regels, eenvoudiger maken van de formulieren, zorgen voor n loket, en n moment waarop de clint zijn of haar gegevens opgeeft. Vanuit de clintenraad van de DWI kwam de suggestie om te komen tot een centraal kennisinformatiesysteem: de clint geeft n keer al zijn of haar gegevens op en de computer geeft aan voor welke voorzieningen hij of zij in aanmerking komt. Belangrijk is dat er een goede privacy-bescherming komt. Ook het actief benaderen van mensen die voor een voorziening in aanmerking komen vanuit de overheid/gemeente is een mogelijkheid.

Daarnaast is er gesproken over hoe het beste de mensen hulp te bieden in de bureaucratische wirwar. Belangrijk is dat men leert hoe het systeem werkt, en om hier al mee te beginnen op school. De hulpverleners willen graag meer tijd om de regelgeving uit te leggen en de clinten te helpen zelf de formulieren in te vullen, dus de zelfredzaamheid te vergroten. Door de werkdruk lukt dit vaak niet. Hierdoor blijft de clint afhankelijk en volgend jaar staat hij weer met het zelfde formulier op de stoep. De voedselbank is begonnen met een maatjesproject 'VONK'. Met de hulp van een maatje wordt de financiëe administratie op orde gebracht en geleerd hoe die op orde te houden. Het is echter heel moeilijk om vanuit deze positie weer een plaats in de maatschappij te veroveren. De financiëe problemen zijn groot en de maatschappij verleidt tot consumeren.

Beter is het om dit te voorkomen, door vroege signalering/hulp en informatie over de aanwezige voorzieningen. Hier lijkt een belangrijke rol weggelegd voor de eerste lijnshulpverlening, de thuiszorg, buurtcentra, formulierenbrigade etc. Belangrijk is om hier niet op te bezuinigen. Vooral ouderen zijn een risicogroep voor de armoede. Zij zijn door hun ouder worden afhankelijker van voorzieningen maar zijn vaak moeilijker in staat om deze te bereiken: een schrijnende tegenstelling. Ook een cursus budgetplanning en training in het NEE zeggen tegen de consumeerdruk worden genoemd: assertiviteitscursus voor ouders om NEE te zeggen tegen hun kinderen.

Aanbevelingen:
Een continue uitwisseling tussen de beleidsmakers en de mensen die dit beleid ondergaan is van belang, met als hoofdvraag: zijn regels duidelijk en bereikbaar? Hulpverleners zijn in dezen een goede bron van informatie.
Haal de armoede uit de schaamtesfeer, door voorlichting en door de voorzieningen makkelijker bereikbaar te maken.
Leg de nadruk op preventie, hiermee wordt de emotionele schade bij de mensen voorkomen en, hoewel minder belangrijk, dit zal ook economisch voordeliger zijn.

Signalering van begin van armoede:
- eerste lijnshulpverlening (zoals de thuiszorg) niet uitkleden, maar versterken en trainen op signalering. De weg terug is namelijk veel zwaarder en kostbaarder.
- speciaal aandacht voor risico groepen:
Bijvoorbeeld: Oudere mensen, uitkeringsgerechtigden die niet meteen uitkering krijgen

Armoede uit de schaamtesfeer
- kan iedereen overkomen, dit kan ook meer gecommuniceerd worden in voorlichting
- de ingewikkeldheid van de regelgeving en 'fraude'-verdachte bejegening maakt dat mensen zich passief en onzeker gaan voelen (post wordt niet meer opengemaakt uit angst) dit leidt tot diepere ellende en schaamte. Voor mensen zonder problemen is het al een hele toer om de formulieren goed in te vullen en zij zijn emotioneel niet belast.