Amsterdam

De SP wil dat niet meer alle mensen met een uitkering onaangekondigde huisbezoeken krijgen. Volgens de rechter mag een huisbezoek alleen afgelegd worden als er concrete verdenkingen van fraude zijn. SP-raadslid Carlien Boelhouwer roept het college op om het beleid te herzien en ervoor te zorgen dat alleen bij dergelijke verdenkingen er nog huisbezoeken plaatsvinden.

Sinds 2005 gebruikt Amsterdam het middel van het huisbezoek, ook als er geen concrete verdenking van fraude is. De SP was en is geen voorstander van automatisch -bij iedere aangevraagde uitkering- afgelegde huisbezoeken. Sinds 2005 zijn verschillende rechtszaken geweest over het middel van het huisbezoek. Daarbij is vast komen te staan dat huisbezoeken alleen rechtsgeldig zijn als er een concrete verdenking van fraude is. Amsterdam blijft echter 'automatische' huisbezoeken afleggen. Boelhouwer: "De rechter heeft nu bepaald dat alleen dat soort huisbezoeken rechtsgeldig zijn. Amsterdam moet daarom nu echt stoppen met alle andere huisbezoeken."

Amsterdam heeft na de uitspraak van de rechter wel iets veranderd: huisbezoekers van de DWI moeten nu van tevoren tegen mensen zeggen dat ze het bezoek mogen weigeren, omdat er geen concrete aanleiding is. De SP vindt deze reactie van Amsterdam te gemakkelijk. Mensen zijn autoriteitgevoelig en durven als iemand met een pasje zwaait geen nee te zeggen. Carlien Boelhouwer: "Psychologen hebben daar veelvuldig onderzoek naar gedaan. De SP vindt dat je als gemeente niet moet proberen via een psychologisch slimmigheidje bij mensen binnen te komen. Als gemeente houd je je aan de wet. Bovendien is alle informatie op die wijze verkregen onrechtmatig en de gemeente kan die dus ook niet gebruiken."

Amsterdam zegt dat de gemeente zonder het houden van huisbezoeken fraude niet voldoende kan bestrijden. De SP vindt fraude net zo verkeerd als de gemeente. Ook de SP vindt dat fraude moet worden aangepakt. Maar het is een misvatting te denken dat fraude alleen kan worden opgespoord via huisbezoeken. Er zijn andere wegen, die minder diep in de privacy van mensen ingrijpen, zoals bestandskoppeling. Een huisbezoek is een inbreuk op iemands persoonlijke levenssfeer die bescherming behoeft. Ook uitkeringsgerechtigden hebben recht op privacy. In geval van een concreet en onderbouwd vermoeden van fraude is een onaangekondigd huisbezoek ook in de ogen van de SP wel geoorloofd. En dan uitgevoerd door de sociale recherche, door mensen met een opsporingsbevoegdheid dus. Geoorloofd, want fraude ondermijnt het draagvlak voor voorzieningen zoals de bijstand en moet worden bestreden.