Amsterdam

"De gemeenteraad en de Amsterdammers zijn besodemieterd over de Noord-Zuidlijn en het hele project was stuurloos. Een herbezinning over hoe we met dit project omgaan is dan ook hard nodig." Dat zegt SP-fractievoorzitter Remine Alberts in reactie op het dinsdag gepresenteerde rapport van de enqutecommissie Noord-Zuidlijn. "De aanleg van deze metrolijn kan onmogelijk op de oude voet verder."

De enqutecommissie geeft in het rapport aan dat in 2002 het toenmalige college van PvdA, VVD en CDA het besluit tot aanleg van de lijn niet aan de raad had mogen voorleggen. Maar het zittende college van PvdA en GroenLinks, inclusief burgemeester Cohen, heeft ook heel wat uit te leggen. Zo was in 2006 al bekend dat de lijn weer duurder zou worden, maar dit is niet onmiddellijk aan de raad gemeld in het collegeprogramma. Opgestapt wethouder Herrema heeft de nieuwe financiëe tegenvallers vervolgens uitgesmeerd over een aantal jaren. Alberts: "Dat noem ik het besodemieteren van de raad."

Uit het rapport blijkt ook dat in 1999 al duidelijk was geworden dat het aanvankelijk vastgestelde en met het Rijk overeengekomen bedrag niet toereikend zou zijn. Toch werd doorgegaan op de ingeslagen weg, omdat er de politieke wens lag een metrolijn midden door de stad te leggen. Maar de organisatie klopte niet, risico's bleven bij de gemeente liggen, en van de keuze voor het riskante boren - die al in 1991 was gedaan - kon of wilde niemand afstappen. Verder wijst het onderzoek ook uit dat de archivering en het informatiemanagement bij het projectbureau Noord-Zuidlijn ver onder de maat lagen. "Het college hangt een bijl boven het hoofd," aldus Alberts, "voortgaan op dezelfde weg is na dit rapport onmogelijk geworden. Hiermee komt het SP-alternatief voor de lijn - waarvoor geen boor nodig is - weer in beeld."