Amsterdam

‘De monetaire unie had er nooit mogen komen’, ‘de 3-procentsnorm zorgt juist voor destabilisatie’, ‘de Kunduz-coalitie legt de rekening van de crisis bij de laagste inkomens’, ‘als de SP gaat regeren, moet eerst het puin van het neoliberalisme geruimd worden’. Deze uitspraken van SP-Eerste Kamerlid Geert Reuten, hoofddocent economie aan de Universiteit van Amsterdam, tijdens politiek café opSPraak, laten niets aan duidelijkheid te wensen over. 

Een beknopte geschiedenis: Europese landen met een verschil in cultuur en arbeidsproductiviteit besluiten tot een monetaire unie. De Noord-Europese landen werken efficiënter dan de Zuid-Europese, resulterend in een overschot op hun handelsbalans. De Zuid-Europese tekorten worden gefinancierd door Noord-Europese banken. Onverantwoord gedrag van banken leidt tot een crisis. In plaats van te straffen, steunt Europa de banken met leningen (ESM) onder het mom van hulp aan Zuid-Europese landen. Financiering geschiedt door een Europees ingevoerde begrotingsdiscipline, de zogenaamde 3-procentsnorm. In Nederland voert de Kunduz-coalitie een pakket van 7 miljard aan lastenverzwaringen door: voornamelijk verhoging van BTW en eigen risico in de zorg.



Met grafieken en cijfers bewijst Reuten dat de 3-procentsnorm de economie kapot bezuinigt. De overheid investeert minder, bespaart op ambtenaren en uitkeringen. Hierdoor dalen de bestedingen en de afzet van bedrijven. Deze ontslaan hun personeel en dit alles resulteert in een lager groeipercentage en Bruto Nationaal Product. Het saldo van de overheid stijgt weliswaar, dit wordt echter teniet gedaan door een lager saldo van burgers en bedrijven. De dreigende boete van 1,2 miljard euro bij het niet halen van de 3-procentsnorm? Reuten wuift ‘m weg; deze is nog nooit opgelegd, je kunt bijzondere omstandigheden aanvoeren en de boete desnoods betalen omdat je dat bedrag makkelijk terugverdient door hogere economische groei. Rutte wil toekomstige generaties niet met schulden opzadelen, maar vernietigt ondertussen de economische infrastructuur.

Bovendien krijgen de zwakste schouders de zwaarste klappen, zoals Reuten met cijfers van het Centraal Plan Bureau bewijst. Rutte gebruikt de crisis voor zijn eigen programma: een kleinere overheid, minder collectieve voorzieningen, meer markt en meer vlaktaks in plaats van belasting naar inkomen. En dat op slechtst denkbare moment! De SP leunt liever op de sterkste schouders. Als je Nederland verdeelt in tien groepen, bezit de topgroep zestig procent van het totale vermogen, de onderste zes groepen maar één procent. Derhalve een toptarief van 65 procent voor inkomens boven de 150.000 euro, een hogere vermogensbelasting én vennootschapsbelasting. Verder bepleit Reuten een winstbelasting voor bedrijven op Europees niveau en het dichten van de zeef aan aftrekposten en subsidies. Nederland is nu een belastingparadijs.