Amsterdam

Deze week zijn de plannen bekend gemaakt voor het nieuwe erfpachtstelsel in Amsterdam. Wat is erfpacht precies? En wat gaat er veranderen? Vier vragen aan SP-raadslid Tiers Bakker.

Wat is erfpacht precies?
Erfpacht is de huur die je moet betalen voor de grond onder je huis. Zo’n 80 procent van de grond in onze gemeente is eigendom van de gemeente zelf. Als je de eigenaar bent van een huis of een gebouw op gemeentegrond moet je daarvoor huur betalen. Dat heet erfpacht. Mensen met een huurhuis merken daar niet zoveel van, maar voor mensen met een koophuis kan dat een behoorlijk bedrag zijn.

En dat wordt nu afgeschaft?
Nee, er blijft erfpacht bestaan in Amsterdam. De gemeentelijke grond blijft in handen van de gemeente. Maar er gaat wel wat veranderen. Het systeem dat we nu hebben heet ‘voortdurende erfpacht’. Elke 50 jaar kijkt de gemeente wat de grond waard is en bepaalt dan hoe hoog de huur moet zijn van die grond. De grondhuur, erfpacht, is een bepaald percentage van de grondwaarde. In het oude stelsel leidde dat wel tot hele grote sprongen. Voor sommige erfpachters ging de grondhuur na afloop van de termijn wel een paar keer over de kop. Wat gaat veranderen, is dat de gemeente nu nog maar één keer kijkt wat de grond waard is. De huurprijs blijft vanaf dat moment ‘eeuwigdurend’ hetzelfde en wordt alleen nog aan de inflatie aangepast. Een huizenbezitter kan er ook voor kiezen die grondhuur in één keer voor eeuwig af te kopen. Dat heeft als voordeel voor huizenbezitters dat ze weten waar ze aan toe zijn, want de huurprijs schiet niet ineens omhoog als zo’n periode van vijftig jaar voorbij is. Maar als de grond meer waard wordt, profiteert dus de huizenbezitter daarvan en niet langer de gemeente. Daar staat tegenover dat het dus ook niet ten koste van de gemeente gaat als de grondwaarde gaat dalen.

Is dit een goede verandering?
Wij wilden zeker wat doen aan die waanzinnige en voor erfpachters vaak onverwachte stijgingen van de grondhuur. Maar wat wij goed vonden aan het oude systeem was dat alle Amsterdammers via de gemeente van grondprijsstijgingen profiteerden. De wijziging van voortdurende naar eeuwigdurende erfpacht is in het coalitieakkoord afgesproken. En daar staat heel veel tegenover. Zo stoppen we met het gemeentelijke beleid van minder sociale huur in de stad, is er 155 miljoen extra beschikbaar voor armoedebestrijding, komen er perspectiefbanen voor mensen die werk zoeken, en stoppen we met de marktwerking in de zorg. Dat zijn hele mooie plannen waar de stad socialer van wordt.

Zijn er ook nog dingen die de SP heeft ingebracht bij de erfpachtverandering?
Jazeker! De gemeente blijft officieel eigenaar van de grond. Als een stuk grond niet langer gebruikt wordt voor huizen, maar als er bijvoorbeeld een kantoor komt, dan wordt de grond meer waard. Deze overwaarde gaat nog steeds naar de eigenaar, de gemeente dus. Verder worden er maatregelen genomen om speculatie tegen te gaan. Als mensen grond huren van de gemeente moeten ze die ook daadwerkelijk binnen een bepaalde tijd gaan gebruiken. Zo voorkom je dat speculanten de grond braak laten liggen en gaan zitten wachten tot die meer waard wordt. Tot slot hebben we afgesproken dat de gemeente er op korte termijn financieel niet op achteruit mag gaan door deze wijziging.