Amsterdam

Als er honderden vluchtelingen naar je stad trekken, vermoeid, hongerig, onzeker over hun toekomst. Dan geef je ze een slaapplaats, eten, kleding, veiligheid én als het even kan een glimlach. De Amsterdammers gaven dat de afgelopen weken: velen gaven hun spullen, hun vrije uren, ze toonden hun gastvrijheid. En de gemeente klaarde een monsterklus door in enkele dagen een warme en veilige noodopvang voor een grote groep mensen te realiseren. Daarom mogen wij ontzettend trots zijn op onze stad.

Dit zijn de algemene beschouwingen van SP-fractievoorzitter Daniel Peters bij de gemeentebegroting voor 2016.

De vluchtelingencrisis waar wij nu mee te maken hebben, laat zien hoe scheef het is verdeeld in de wereld. En ik zei het eerder: het zet zaken in een zeker perspectief als het gaat om de veiligheid en welvaart die wij kennen en vluchtelingen niet. Maar daarmee wil ik niet doen alsof de kloof tussen rijk en arm iets is wat we alleen van tv kennen. De drie rijksten in Nederland bezitten samen meer dan de armste helft van de Nederlanders. Dat is een kloof waarvan je als je bovenaan staat niet eens de bodem meer kunt zien. En de mensen onderaan voelen zich ontzettend in de steek gelaten.

Het zittend kabinet doet daar niets aan. Sterker nog, op Prinsjesdag kondigt het aan dat mensen die het prima rooien, met inkomens boven de 66.000 euro, er geld bij krijgen. En mensen die al niks hadden, met bijstand, aow, die gaan erop achteruit. Terwijl ze al jaren op een nullijn zaten. Maar voorzitter, honger, geldzorgen, schulden maken niet dat iemand makkelijker een baan vindt. En als je alleen van een aow’tje in een nu nog betaalbare huurwoning woont, laat je verhuizen naar een kleinere woning (met fors hogere huur vanwege de Blokbelasting van het kabinet) door deze inkomensverlaging zeker wel uit je hoofd.

Gelukkig wordt de moeilijke situatie van deze groepen wel door het Amsterdamse college herkend en erkend. Dit college roeit uit alle macht tegen die ijskoude stroom uit Den Haag in. Dat laat de begroting voor 2016 ook weer duidelijk zien. Het college probeert zo goed als het kan te repareren wat de regering aan de onderkant murw beukt. De armoedevoorzieningen zijn toegankelijk gemaakt voor 15.000 extra huishoudens, onder wie 8.000 chronisch zieken en 5.000 werkende armen. En er zijn meer armoederegelingen gekomen, zoals gratis ov voor arme aow’ers, gratis aanvullende ziektekostenverzekering voor minima en een gratis id-kaart. Meer arme kinderen krijgen een laptop en 200 euro tegemoetkoming voor internetkosten, de eigen bijdrage voor de kinderopvang wordt vergoed aan mensen in de bijstand en zo kan ik nog wel even doorgaan. Nou nog eentje dan: de kostendelersnorm, soms wordt er zo hard tegen de stroom ingeroeid dat de stroom een beetje meedraait, bleek vorige week. Wethouder Vliegenthart zegde toe onterecht getroffen kostendelers te compenseren en de staatssecretaris kwam hem zowaar wat tegemoet. Op radio 1 werd door politiek commentatoren zelfs gesproken van de terugkeer van het wethouderssocialisme. We zijn er nog niet, maar er worden stappen gezet.

De vluchtelingencrisis laat ook extra duidelijk zien onder welke hoogspanning de Amsterdamse woningmarkt staat. Niet dat dat iets nieuws is voor in ieder geval de SP. Wij voeren al jaren actie tegen de sloop en verkoop van de sociale woningvoorraad in Amsterdam. Het beleid van de afgelopen colleges heeft ervoor gezorgd dat de wachttijd voor een sociale huurwoning alleen maar is toegenomen. Aan die toename moet met de samenwerkingsafspraken van het college met de corporaties nu een einde komen: het aantal te verkopen woningen is teruggebracht van 22.000 naar 8.000 woningen, de liberalisatie is gemaximeerd en 75 procent van de sociale huurwoningen wordt verhuurd onder de aftoppingsgrens, waardoor ze toegankelijk blijven voor mensen die het niet breed hebben. Daarnaast worden jaarlijks duizenden woningen bijgebouwd, sociaal en in het middensegment. Wederom dus: waar het kabinet de huurders pakt, biedt dit college de huurders zo veel mogelijk bescherming. Laat ik het niet mooier maken dan het is. Dit blijft een ongelooflijk grote uitdaging. Maar een uitdaging die we graag aan gaan.

Hebben wij dan niks te wensen over? Naast uiteraard kladderadatsch en de socialistische heilstaat als gevolg? Zeker wel, met het van ons bekende ongeduld wachten wij op het niet aanbesteden, maar gunnen van de hulp in de huishouding, op het weer in dienst nemen van de schoonmakers door de gemeente en op het extra beperken van de externe inhuur in de gemeentelijke organisatie. En we zullen kritisch blijven kijken naar de Amsterdamse pogingen om mensen weer aan het werk te krijgen. Want plannen zijn mooi, maar daar kun je niet van eten. Het is nog een vraag hoe de zorg er volgend jaar gaat uitzien na het door het college ingestelde overgangsjaar, waarin iedereen zijn zorg nog behield. Ook wij gaan de gevolgen merken van het kabinetsbeleid. Maar het is de dure plicht van raad en college om daarbij de mensen die onze steun het hardst nodig hebben te ontzien.

Ook houden we scherp in de gaten hoe het college verder gaat met de aansluiting van opleidingen op de arbeidsmarkt en de bestrijding van schooluitval in het mbo. Het laaghangend fruit is daar nu wel geplukt, hoe bereiken we de moeilijkere groepen. We blijven ons ook drukmaken over de segregatie in het onderwijs en de strijd die daartegen gevoerd moet worden.  En we blijven streven naar meer handen in de klas, na conciërges en vakleerkrachten zouden extra onderwijsassistenten op scholen met veel achterstandsleerlingen zeer welkom zijn.  Waar nodig zullen we op al die terreinen aanvullende voorstellen doen.

De maatschappelijke veranderingen die wij willen zijn natuurlijk wel wat fundamenteler van aard dan wat we hier nu doen met deze begroting in deze stad. Een echt socialistische herverdeling van vermogen, kennis en macht ziet er nog wel wat anders uit. En daar zal nog heel wat jaar SP voor nodig zijn. En dan vooral in Den Haag.

Aan de andere kant is dit wel precies waarom wij deze stad willen besturen. Om het leven van een huurder met achterstallig onderhoud of een bijstandsmoeder die moeite heeft om rond te komen net iets beter te maken. Om een menswaardig onderdak te bieden voor iemand die net een levensgevaarlijke tocht heeft afgerond om te ontvluchten aan de hel op aarde. Dat gebeurt hier en daarom ben ik er trots op SP’er te zijn, raadslid te zijn en Amsterdammer te zijn.