Amsterdam

Amsterdamse schoolbesturen kwamen onlangs met het plan om niet-bevoegde professionals voor de klas te zetten. Een slechte oplossing voor het lerarentekort, vindt SP-fractievertegenwoordiger Jim Haijen.

Deze opinie verscheen op 4 februari in Het Parool 

Amsterdam gaat gebukt onder een groot lerarentekort. Het Amsterdamse basisonderwijs komt honderden voltijds leerkrachten tekort. Zonder overdrijving kan worden gesteld dat het basisonderwijs in onze stad in een crisis verkeert. Ook in het voortgezet onderwijs sluimert een tekort dat naar verwachting de komende jaren zal groeien.

Momenteel lijkt de overtuiging te hebben postgevat dat het lerarentekort niet meer is op te lossen. Zo kopt Het Parool op 31 januari: Klassiek onderwijs met vaste leraar voor de klas verdwijnt. Om het lerarentekort het hoofd te bieden pleiten Amsterdamse schoolbesturen voor een transitie naar ‘nieuw onderwijs’.

Hierbij krijgen leerlingen afwisselend les van professionals als accountants, musici en kunstenaars. Deze professionals mogen dan lesgeven onder leiding van een ‘bevoegde leerkracht op afstand’. Werd het lesgeven door onbevoegden eerder nog betiteld als een noodoplossing, nu lijken schoolbesturen dit te omarmen als de nieuwe realiteit

Hoofd in de schoot

Voor het investeren in vaste contracten, betere salarissen en een politiek die zorgt voor meer sociale huur en betaalbare huisvesting – de oplossingen voor het lerarentekort in Amsterdam – is een lange adem nodig. Hoewel er geen snelle oplossing voorhanden is, is het toch opmerkelijk dat schoolbesturen nu het hoofd in de schoot leggen.

De nieuwste cijfers van onderzoeksinstituut DUO lijken erop te wijzen dat het aantal fte’s in tijdelijke dienst in het Amsterdamse basisonderwijs in 2021 iets is afgenomen ten opzichte van 2020. Maar het lerarentekort is natuurlijk al jaren geleden ontstaan. Waar is de reflectie van de schoolbesturen op hun eigen aandeel in deze crisis? Terecht wijst vakbond AOB op het belang van vaste contracten en goede begeleiding door de werkgever.

Het mag duidelijk zijn dat een professional voor de klas zetten geen oplossing is voor het lerarentekort. Kun je een accountant – opgeleid om de jaarrekening te controleren – een les over breuken in groep 8 toevertrouwen? Het leren en denken van leerlingen zichtbaar maken via een onderwijsleergesprek, het opstellen van toetsen, een veilig leerklimaat scheppen: dat zijn zaken waar de accountant zich tijdens de studie nooit over hoefde te buigen.

Vertaalslag

Je zou op de middelbare school best een historicus voor de klas kunnen zetten die vertelt over de centralisatiepolitiek van vroegmoderne vorsten. Aan vakkennis dan geen gebrek, maar dat maakt de historicus nog niet direct een geschikte geschiedenisleraar.

Anders dan de historicus zal een leraar eerder geneigd zijn een vertaalslag te maken naar de belevingswereld van leerlingen en de lesstof betekenis proberen te geven. Bijvoorbeeld door leerlingen, in het kader van diezelfde centralisatiepolitiek, het verband te laten ontdekken tussen de Tiende Penning van Alva en de belasting op een blikje cola in de supermarkt.

Zoals Co Adriaanse ooit zei: ‘Een goed paard maakt nog geen goede ruiter’. Daarmee probeerde hij te zeggen dat een oud-topvoetballer niet automatisch een goede trainer is. Dit gaat ook op voor onderwijs. Het plakken van pleisters met onbevoegden voor de klas, mag daarom nooit omarmd worden als ‘nieuwe realiteit.’

Politiek én schoolbesturen zullen samen echt aan de bak moeten om met betere oplossingen te komen. Ieder kind heeft recht op goed onderwijs met een bevoegde docent voor de klas.

Jim Haijen, 
Fractievertegenwoordiger SP Amsterdam