Amsterdam

Afgelopen vrijdag werd bekend dat het stadsbestuur de hoofdlijnen voor een nieuwe overstapregeling voor erfpachters heeft vastgesteld. In dat voorstel staat hoe huizenbezitters vanuit het oude, voortdurende erfpachtsysteem kunnen overstappen naar het nieuwe eeuwigdurende erfpachtsysteem.  Vijf vragen aan SP-raadslid Tiers Bakker.

Wat is erfpacht?
Veel huizen in Amsterdam staan op grond van de gemeente. De bezitters van die huizen betalen huur voor die grond, dat heet erfpacht. Tot nu toe werd elke vijftig jaar opnieuw gekeken hoe hoog die huur moest zijn. Als de grond meer waard werd, steeg ook de huur van die grond. Dat systeem heet voortdurende erfpacht.

D66, VVD en SP vormen sinds 2014 de coalitie in Amsterdam en we hebben in het coalitieakkoord afgesproken dat er een nieuwe optie voor erfpachters komt: eeuwigdurende erfpacht. Dat betekent dat huizenbezitters ervoor kunnen kiezen nog één keer de grondwaarde te laten bepalen voor in de eeuwigheid.

Wie krijgt daarmee te maken?
Voor nieuwbouwhuizen is deze eeuwigdurende erfpacht al eerder deze periode ingevoerd. Een paar maanden geleden publiceerde het stadsbestuur een voorstel dat regelt hoe mensen met een huis van voor 2016 en met een voortdurend erfpachtcontract over kunnen stappen naar een eeuwigdurend erfpachtcontract, mochten ze dat willen. Allerlei specialisten en betrokkenen hebben dat voorstel de afgelopen maanden bestudeerd en hun mening gegeven. Het stadsbestuur heeft al die inbreng gebruikt om een verbeterd overstapvoorstel te maken.

Mensen in een huurhuis merken weinig van de erfpachtveranderingen. Alleen de eigenaar betaalt erfpacht. En als die erfpacht stijgt kan dat niet zomaar aan een zittende huurder worden doorberekend, daar steekt het huurrecht een stokje voor.

Wat verandert de nieuwe overstapregeling voor huizenbezitters?
De basis is hetzelfde: erfpacht in Amsterdam blijft bestaan, de grond blijft in handen van de gemeente, en de overstap van het oude naar het nieuwe stelsel is altijd vrijwillig. Maar er worden nu maatregelen genomen zodat erfpachters niet hoeven de verhuizen als de erfpacht te duur wordt. Zo wordt het onder voorwaarden mogelijk de verhoogde erfpacht pas te betalen als de eigenaar de woning besluit te verkopen.

Het bedrag dat erfpachters aan de gemeente moeten betalen, is verlaagd ten opzichte van het eerdere collegevoorstel. Ook zijn uitschieters waarbij erfpachters tot wel 80%  van de woz-waarde aan erfpacht moesten betalen, eruit gehaald.

De de einddatum waarvoor erfpachters moeten beslissen of ze willen overstappen is uitgesteld. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat erfpachters voor het einde van het jaar moesten beslissen, maar dat wordt uitgesteld tot 2020 zodat mensen meer tijd hebben om te bedenken wat ze willen.

Hoe zit het met grond onder bijvoorbeeld hotels of kantoren?
Met het gewijzigde overstapvoorstel worden zij uitgesloten van de eeuwigdurende erfpacht. Zij blijven dus in het voortdurende erfpachtsysteem waarbij de grondwaarde elke vijftig jaar wordt herberekend. Dat is goed nieuws, want zo profiteert de gemeenschap ervan als de grond onder zulk soort gebouwen in de toekomst meer waard wordt.

Hoe nu verder?
De komende weken wordt het nieuwe overstapvoorstel verder uitgewerkt. De gewijzigde plannen worden verwerkt in het rekenprogramma op de website van de gemeente, zodat erfpachters kunnen berekenen wat de nieuwe plannen voor ze betekenen. De verwachting is dat de gemeenteraad voor de zomer een besluit neemt over het volledige voorstel, waarna het ook meteen in werking kan treden.