Amsterdam

Afgelopen week was ik op pad met de Amsterdamse reinigingsdienst. Sinds de uitbraak van het Coronavirus heeft zo’n 60% van de reinigers in Zuidoost zich ziek gemeld. Vuilnisman Soerka leerde me vuilstorten, prullenbakken openen en papier prikken. Ik val in de categorie mensen die wat extra tijd over heeft sinds de crisis en draag graag mijn steentje bij, net als veel andere SP’ers. Leden uit de hele stad bieden hulp aan. Vrijwilligers van ons belteam bellen SP’ers om te vragen hoe het gaat en of ze hulp nodig hebben, en krijgen diezelfde vraag vaak terug. Fractiegenoot Tiers en SP-activisten Maureen en Leila bouwen hard aan een netwerk om voedsel te verspreiden aan kwetsbaren. De hele afdeling en fractie zijn druk om zo veel mogelijk ellende te ondervangen. Heb je daar ideeën voor? Ga dan naar ons meldpunt.

Het is hartverwarmend hoeveel mensen voor elkaar over hebben. Als socialist ben ik er van overtuigd dat mensen graag iets doen voor elkaar. Er ontstaan prachtige initiatieven om arme, eenzame of zieke mensen te helpen in deze zware tijd. We snappen dat ons lot met elkaar verbonden is. Ellende voor de één, is ellende voor ons allemaal.

Op naar een economie die werkt voor iedereen

Waar jarenlang kil individualisme over ons is uitgestort, is het solidariteit die de pijn van deze crisis verzacht. We kunnen geen grotere fout maken dan denken dat we straks ‘normaal’ verder kunnen. Het is pijnlijk duidelijk geworden welke fundamentele fouten er onder aanvoering van de VVD gemaakt zijn bij de inrichting van de samenleving en economie. De mensen die we het hardst nodig hebben, vuilnismannen, verpleegkundigen, leraren: zij worden al jaren onderbetaald en ondergewaardeerd. Nederland is koploper flexcontracten en nu blijkt voor velen hoe kwetsbaar je dan bent. Zonder pardon én zonder geld kom je op straat te staan. We moeten de solidariteit die onze samenleving nu laat zien, vertalen naar voorzieningen en instituties die ons duurzamer, gelijker en welvarender maken. Dus: tijd voor loonsverhoging voor onze vitale beroepen en een minimumloon van €14.

Ook bedrijven zitten in de problemen. Multinationals kloppen nu aan voor hulp. Bedrijven die niet of nauwelijks belasting betalen en de aarde vernietigen. Bedrijven die winst op winst stapelden, maar niet genoeg buffer hebben om een paar weken zonder omzet te overleven. Bedrijven met topmannen voor wie een bonus nooit hoog genoeg kan zijn. Bedrijven als Booking.com en Airbnb hebben Amsterdamse buurten ontwricht en zijn medeverantwoordelijk voor de belachelijke huurprijzen in de stad. Zij vragen nu nederig om geld. Natuurlijk moeten we voorkomen dat mensen werkloos worden. Natuurlijk verdienen zij een vangnet. Maar we mogen deze bedrijven niet zomaar een zak met geld meegeven. Stoppen ze dan ook met het vernietigen van de aarde en met belasting ontwijken? Gaan ze zich voortaan houden aan afspraken met de overheid? Mogen hun werknemers en de samenleving eens meeprofiteren nadat we hen redden? Breken we eindelijk de hebzucht van de aandeelhouder?

De zwaksten worden het hardst getroffen door deze crisis en daardoor neemt de ongelijkheid toe. Tijd om de machtsverhoudingen om te draaien: meer macht naar de mensen, minder macht naar de bedrijven. Laat door het virus alle twijfel weg zijn: het zijn niet de aandeelhouders, maar de werknemers die onze rijkdom maken. Nu is het moment voor publiek eigenaarschap over bedrijven als Shell en KLM. Nationalisatie is slim en rechtvaardig, want daarmee voorkomen we ontslagen én kunnen we een duurzame economie maken waarvan iedereen meeprofiteert. Voor wat hoort wat.

Als deze crisis ons de juiste lessen leert, kunnen we de wereld rechtvaardiger maken. Dat is de politiek alle Nederlanders en Amsterdammers die zich nu van hun beste kant laten zien verschuldigd.